Thanh Hóa trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước

Trong kháng chiến chống Mỹ, lời kêu gọi "mỗi người làm việc bằng hai" vì miền Nam ruột thịt của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khơi dậy khí thế thi đua sôi nổi trong cả nước. Hưởng ứng lời kêu gọi của Bác, quân và dân Thanh Hóa đã nỗ lực chiến đấu, lao động sản xuất với tinh thần quyết tâm cao nhất, sẵn sàng chi viện sức người, sức của, giúp đồng bào miền Nam vững tâm, chiến đấu chống lại kẻ thù xâm lược.

Từ miền ngược cho đến miền xuôi, từ thành thị về vùng nông thôn, hàng chục phong trào thi đua được phát động, như: "Thanh niên ba sẵn sàng", "Phụ nữ ba đảm đang", "Hòn đá chống Mỹ", "Ba giỏi", "Tiếng hát át tiếng bom", "cánh đồng 5 tấn thắng Mỹ"... tạo nên bầu không khí sôi nổi và tinh thần yêu nước mãnh liệt trên địa bàn toàn tỉnh. Với sự nỗ lực của toàn quân, toàn dân, Thanh Hóa trở thành địa phương có nhiều mô hình, điển hình được biết đến trong cả nước và nhân rộng trên toàn miền Bắc, như Hợp tác xã Ðông Phương Hồng, cơ khí Thành Công, Yên Trường, Xuân Thành, Ðịnh Công...

Trong 21 năm kháng chiến chống Mỹ, Thanh Hóa đã vận chuyển 15 triệu tấn hàng hóa chi viện cho tiền tuyến; xây dựng và huấn luyện 78 tiểu đoàn bộ đội bổ sung cho các chiến trường. Toàn tỉnh có khoảng 250 ngàn thanh niên lên đường nhập ngũ trực tiếp chiến đấu hoặc tham gia lực lượng thanh niên xung phong phục vụ chiến đấu.

Trong chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ ra miền Bắc, với vị trí chiến lược quan trọng, Thanh Hóa trở thành mục tiêu bắn phá ác liệt của kẻ thù, nhằm làm tê liệt hoạt động giao thông, ngăn chặn việc chi viện của Bắc dành cho miền Nam. Trước sự tấn công của kẻ thù, quân dân Thanh Hóa vừa tiếp tục thực hiện nhiệm vụ là hậu phương lớn, vừa đảm nhận vai trò là tiền tuyến lớn, cùng quân dân cả nước chiến đấu anh dũng, quả cảm, đánh tan các đợt leo lang chiến tranh của kẻ thù bằng đường không và đường biển. Những chiến công vang đội của Trung đội lão dân quân xã Hoằng Trường, Trung đội dân quân gái Hoa Lộc, các dũng sĩ làng Yên Vực…; những địa danh đi vào lịch sử như Đò Lèn, Hàm Rồng, Phà Ghép...; những con người làm nên kỳ tích như Ngô Thị Tuyển, Ngô Thọ Sáu, Lê Thị Dung… đã tô thắm thêm truyền thống của quê hương Thanh Hóa anh hùng. Đặc biệt, sự kiện Hàm Rồng chiến thắng năm 1965 đã trở thành một mốc son trong lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc. Chỉ trong 2 ngày 3,4/4/1965, quân và dân Thanh Hóa đã bắn rơi 47 máy bay của địch, giữ vững mạch máu giao thông trên con đường thiên lý, bảo đảm sự chi viện của miền Bắc đối với miền Nam.

Nhà sử học Dương Trung Quốc, Tổng thư ký Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam cho biết: "Trong trận kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Thanh Hóa là huyết mạch của giao thông. Chúng ta đã chứng kiến không những người con của Thanh Hóa tỏa đi khắp các chiến trường chiến đấu mà ngay trên mảnh đất Thanh Hóa kiên cường đã chứng kiến những chiến công rất lớn, đặc biệt là trong cuộc chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của Mỹ và chiến thắng Hàm Rồng".

PGS.TS Nguyễn Đức Nhuệ, Chủ tịch Hội đồng khoa học Viện Sử học Việt Nam cho biết: "Nếu như ta đánh giá về tầm vóc, vị thế của Thanh Hóa trong cộng đồng dân tộc Việt Nam thì có thể nói rằng, Thanh Hóa là vùng đất sản sinh ra rất nhiều những bậc anh tài, góp công, góp sức, cống hiến cho sự phát triển dân tộc, tạo dựng nên những dấu mốc quan trọng của đất nước". 

Những đóng góp to lớn về sức người, sức của, những chiến công oanh liệt, lẫy lừng của quân và dân Thanh Hóa trong kháng chiến chống Mỹ tiếp tục khẳng định vai trò, vị trí quan trọng của Thanh Hóa đối với sự nghiệp bảo vệ và xây dựng Tổ quốc; khẳng định truyền thống yêu nước, cách mạng và tinh thần quả cảm, bản lĩnh kiên cường của người xứ Thanh. Truyền thống ấy sẽ là nguồn sức mạnh quan trọng giúp Thanh Hóa tiếp tục vươn lên giành được nhiều thắng lợi vẻ vang trong giai đoạn cách mạng hiện nay, cùng cả nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.