Đường dây nóng: 0237 3721150

Trong vài năm giá điện tăng 9 lần, chưa bao giờ giảm!

"Mấy năm qua, giá điện tăng 9 lần, chưa bao giờ giảm. Hầu hết các lình xình đều liên quan đến giá nhưng phải thấy cái gốc là chuyện điều hành ngành điện lực" - đại biểu Quốc hội Đỗ Văn Sinh phân tích.

07/09/2020 14:34

Uỷ viên Thường trực UB Kinh tế của Quốc hội Đỗ Văn Sinh nêu vấn đề trên tại phiên giải trình về thực trạng, giải pháp phát triển điện lực đến năm 2030 nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế do UB Kinh tế tổ chức sáng nay, 7/9. Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh là người “ngồi ghế nóng” tại phiên giải trình.

 

Trong vài năm giá điện tăng 9 lần, chưa bao giờ giảm! - 1
 

Nhấn để phóng to ảnh

Phiên giải trình do UB Kinh tế của Quốc hội tổ chức sáng 7/9/2020.

“May” do dịch Covid-19 nên chưa thiếu điện?

Mở đầu phiên giải trình, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh báo cáo khái quát, thời gian qua ngành điện đảm bảo cung cấp đủ điện an toàn.

Tuy nhiên, hạn chế thấy rõ là nhiều dự án nguồn điện chậm tiến độ so với quy hoạch làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới việc đảm bảo cung ứng điện trong thời gian tới. Tổng công suất các nguồn điện truyền thống có thể đưa vào vận hành trong giai đoạn 2016-2020 chỉ đạt gần 60%. Đây là nguyên nhân cơ bản dẫn đến nguy cơ thiếu điện 2020- 2025.

Có hiện tượng mất cân đối nguồn cung điện giữa các vùng miền, ở miền Bắc và miền Trung xảy ra tình trạng thừa cung, trong khi đó, ở miền Nam nguồn cung chỉ đáp ứng được khoảng 80% nhu cầu.

Nguồn điện từ năng lượng tái tạo phát triển nhanh nhưng hệ thống truyền tải điện để giải tỏa công suất phát triển chưa đồng bộ. Một số dự án điện (chủ yếu điện mặt trời) trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận, với tổng công suất khoảng 690 MW đã phải hạn chế một phần công suất phát. Đến cuối năm 2020, khi các công trình lưới điện truyền tải đang thi công tại khu vực này được đưa vào vận hành thì tình trạng này mới được giải quyết.

 

Trong vài năm giá điện tăng 9 lần, chưa bao giờ giảm! - 2
 

Nhấn để phóng to ảnh

Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh là người đăng đàn tại phiên giải trình.

Bộ trưởng Công Thương đề cập nguy cơ, nhiên liệu cho phát điện ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vào nhập khẩu. Việt Nam đã phải nhập khẩu than và tới đây sẽ phải nhập khẩu LNG (Liquefied Natural Gas - khí thiên nhiên được hóa lỏng) cho sản xuất điện. Ước tính cần nhập khoảng 60 triệu tấn than và 12 triệu tấn LNG vào năm 2030. Việc nhập khẩu năng lượng sơ cấp với khối lượng lớn nếu không có chiến lược phù hợp có thể tiềm ẩn rủi ro cho an ninh năng lượng.

Huy động vốn cho các dự án điện thực tế đang gặp nhiều khó khăn. Trung bình mỗi năm nhu cầu vốn đầu tư cho nguồn và lưới điện khoảng 8-10 tỷ USD nhưng các tập đoàn nhà nước đều gặp khó khăn về tài chính nên việc huy động vốn cho các dự án của khối doanh nghiệp này không dễ. Các dự án nguồn điện do tư nhân và nhà đầu tư nước ngoài cũng “tắc” do yêu cầu cao từ các bên cho vay (bảo lãnh Chính phủ, chuyển đổi ngoại tệ…).

Về cân đối cung cầu điện giai đoạn 2021 - 2030, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhận định, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, nhu cầu phụ tải trong giai đoạn tới về cơ bản sẽ thấp hơn so với các kết quả dự báo trước đây. Nhu cầu điện thương phẩm sẽ duy trì mức tăng khoảng 8% trong giai đoạn 2021-2030. Năm 2025 dự kiến đạt khoảng 337,5 tỷ kWh và năm 2030 dự kiến đạt khoảng 478,1 tỷ kWh.

Công suất nguồn điện năm 2030 dự kiến khoảng 138.000 MW, trong đó nhiệt điện than chiếm 27%, nhiệt điện dầu và khí chiếm 19%, thủy điện chiếm 18%, điện gió và mặt trời chiếm 28%, nhập khẩu 5%, còn lại là các nguồn khác.

Việt Nam đối mặt “cái chết được báo trước”!

Đại biểu Đỗ Văn Sinh nhận định, theo báo cáo của Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh, những năm vừa qua, giá điện tăng 9 lần, chưa bao giờ giảm. Hầu hết các lình xình liên quan đến điện các năm qua đều liên quan đến giá. Đặc biệt, thời gian gần đây, dư luận sục sôi về biểu giá điện bậc thang, tốn rất nhiều thời gian chỉnh qua, sửa lại: từ 6 bậc xuống 1 bậc, rồi lại quay về 5 bậc, là một sự tiêu tốn sức lực sai địa chỉ.

“Giá điện và câu chuyện điều hành giá chỉ là cái ngọn của vấn đề. Cái gốc lớn hơn nhiều, từ những bất hợp lý trong quy hoạch, đầu tư phát triển nguồn, chính sách phát triển năng lượng tái tạo… tóm lại là câu chuyện điều hành, chứ không phải giá”, đại biểu Sinh nói.

 

Trong vài năm giá điện tăng 9 lần, chưa bao giờ giảm! - 3
 

Nhấn để phóng to ảnh

Ủy viên Thường trực UB Kinh tế của Quốc hội Đỗ Văn Sinh nêu nhiều câu hỏi đề nghị Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh giải trình.

Phân tích cụ thể hơn, đại biểu Sinh cho rằng, cách lập, phê duyệt với những nội dung của quy hoạch điện lực như trên đã dẫn đến rất nhiều hệ lụy, mà ông chỉ ra 2 hệ lụy chính là vi phạm nguyên tắc “công khai, minh bạch, bình đẳng, cạnh tranh lành mạnh” quy định tại khoản 1 Điều 17 của Luật Điện lực; và làm quy hoạch này vừa cứng nhắc vừa dễ vỡ.

Việc thiếu công khai, minh bạch dẫn đến có nhiều nhà đầu tư được lựa chọn không đủ năng lực về tài chính và kỹ thuật, có tình trạng chào bán, chuyển nhượng dự án; nhiều dự án chậm tiến độ (Long Phú 1, Sông Hậu 1), có dự án xảy ra lãng phí tiêu cực tham nhũng (Thái Bình 2).

Mặt khác, trường hợp có sự thay đổi quy mô, thời gian vận hành thì các nhà đầu tư mất rất nhiều thời gian, tiền của, cơ hội đầu tư để được thẩm định, phê duyệt điều chỉnh, bổ sung vào quy hoạch. Do đó, không phù hợp với vai trò định hướng của quy hoạch, mà thực chất là để “cấp phép”.

Những tồn tại trên cũng là nguyên nhân dẫn đến tổng công suất các dự án điện có thể đưa vào vận hành giai đoạn 2016-2020 chỉ đạt khoảng 72%, kéo theo lượng điện thiếu hụt lên đến 13,3 tỷ kWh vào năm 2023. Rất buồn cho nền kinh tế, nhưng lại thành “rất may” cho ngành điện là vài năm gần đây, do ảnh hưởng bởi Covid-19, ảnh hưởng bởi những biến động quốc tế, tăng trưởng điện đã thấp hơn dự báo, nếu không, việc thiếu điện có lẽ không phải ở thì tương lai.

Ông Sinh cũng nêu ngịch lý, trong khi các dự án điện lớn chết đứng thời gian vừa qua (không có dự án khởi công mới, nhiều dự án chậm tiến độ), thì năng lượng tái tạo vô cùng khởi sắc. Điều này đáng lẽ là tín hiệu mừng, vì năng lượng tái tạo là năng lượng sạch cần khuyến khích đầu tư, nhưng hóa ra cũng lại là một điểm bất thường khác trong điều hành.

Thủ tướng đã ban hành cơ chế khuyến khích đầu tư phát triển nguồn điện năng lượng tái tạo từ năm 2011, tuy nhiên, theo đại biểu Sinh, Bộ công thương không chủ động  kịp thời chỉ đạo, tổ chức lập, phê duyệt hoặc trình Thủ tướng phê duyệt quy hoạch để công bố công khai danh mục dự án; mà hầu hết do các nhà đầu tư tự do lập và chạy để dự án được bổ sung vào quy hoạch, đã dẫn đến tình trạng vỡ quy hoạch.

Đại biểu Đỗ Văn Sinh mong muốn buổi giải trình đi đến một kết quả lớn hơn, là giúp những người có trách nhiệm không tiêu tốn thời gian vào những cãi vã nhầm lẫn mà lờ đi một thực tại là việc điều hành đang khiến cho Việt Nam đối mặt với một “cái chết được báo trước” - nguy cơ thiếu điện nhãn tiền ngay trong 1 - 2 năm tới đây.

Phương Thảo/ Dân trí


Ý kiến bạn đọc

Xem thêm bình luận

Đọc thêm

Hà Nội đón các đoàn tham gia diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh

Hà Nội đón các đoàn tham gia diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh

16:49 , 06/06/2025

Trưa 6/6, lần lượt các đoàn tàu chở cán bộ, chiến sĩ các lực lượng từ Quân khu 4 và phía Nam đã có mặt tai Ga Hà Nội để bước vào giai đoạn huấn luyện tập trung chuẩn bị tham gia diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Cảnh báo dông, lốc, sét, mưa đá và mưa lớn cục bộ khu vực tỉnh Thanh Hóa chiều tối và đêm ngày 6/6/2025

Cảnh báo dông, lốc, sét, mưa đá và mưa lớn cục bộ khu vực tỉnh Thanh Hóa chiều tối và đêm ngày 6/6/2025

16:27 , 06/06/2025

Theo dự báo từ Đài khí tượng thủy văn tỉnh Thanh Hóa, trong vài giờ tới khu vực Thanh Hóa có dông, lốc, sét, mưa đá và mưa lớn cục bộ. Trong cơn dông cần đề phòng lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh có thể làm gãy đổ cây cối, hư hại nhà cửa, các công trình giao thông và cơ sở hạ tầng gây nguy hiểm cho tính mạng con người.

Đường tránh Quốc lộ 1 đoạn thành phố Thanh Hoá hư hỏng, cần sửa chữa kịp thời

Đường tránh Quốc lộ 1 đoạn thành phố Thanh Hoá hư hỏng, cần sửa chữa kịp thời

08:46 , 06/06/2025

Là tuyến giao thông huyết mạch, thế nhưng vài năm trở lại đây, tuyến Quốc lộ 1, đoạn tránh thành phố Thanh Hoá đã bị hư hỏng, sụt lún nghiêm trọng nhưng chưa được sửa chữa, ảnh hưởng đến việc đi lại của người dân.

Thực hiện nghiêm quy định hành lang an toàn giao thông đường sắt

Thực hiện nghiêm quy định hành lang an toàn giao thông đường sắt

08:23 , 06/06/2025

Bộ Xây dựng vừa có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố có đường sắt đi qua, đề nghị tăng cường phối hợp bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường sắt.

Ngành Y tế cảnh báo các vấn đề sức khỏe trong mùa nắng nóng

Ngành Y tế cảnh báo các vấn đề sức khỏe trong mùa nắng nóng

07:42 , 06/06/2025

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, từ ngày 7 - 9/6 khả năng có nắng nóng trên diện rộng tại khu vực Bắc Bộ và Trung Trung Bộ. Nắng nóng gay gắt sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là người cao tuổi, trẻ nhỏ và những người có bệnh nền.

Từ tháng 7/2025, người làm việc theo hợp đồng không chính thức cũng phải đóng Bảo hiểm xã hội

Từ tháng 7/2025, người làm việc theo hợp đồng không chính thức cũng phải đóng Bảo hiểm xã hội

07:00 , 06/06/2025

Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 7 ngày 29/6/2024, sẽ chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025. Một điểm mới nổi bật trong Luật Bảo hiểm xã hội 2024 là mở rộng nhóm đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Thông báo kết quả xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân nhân dân", "Nghệ nhân ưu tú" trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể lần thứ 4, tỉnh Thanh Hóa

Thông báo kết quả xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân nhân dân", "Nghệ nhân ưu tú" trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể lần thứ 4, tỉnh Thanh Hóa

07:00 , 06/06/2025

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa vừa ra Thông báo kết quả xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân nhân dân", "Nghệ nhân ưu tú" trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể lần thứ 4, tỉnh Thanh Hóa, trong thời gian từ ngày 06/6 - 20/6/2025.

Huyện Hậu Lộc chủ động phương án phòng chống thiên tai

Huyện Hậu Lộc chủ động phương án phòng chống thiên tai

06:35 , 06/06/2025

Xác định tầm quan trọng của công tác phòng chống thiên tai, huyện Hậu Lộc đã chỉ đạo các địa phương chuẩn bị các điều kiện theo phương châm 4 tại chỗ để chủ động trước mọi tình huống bất ngờ trong mùa mưa bão. Năm 2025, chính quyền cấp huyện kết thúc hoạt động, do vậy yêu cầu đặt ra là công tác chuẩn bị phòng chống thiên tai phải được tổ chức thực hiện từ sớm, không bị gián đoạn hoặc ảnh hưởng.

Ngày 6/6, thời tiết Biển khu vực tỉnh Thanh Hóa có mưa rào và dông vài nơi

Ngày 6/6, thời tiết Biển khu vực tỉnh Thanh Hóa có mưa rào và dông vài nơi

06:30 , 06/06/2025

Theo thông tin từ Đài khí tượng Thuỷ văn tỉnh Thanh Hoá, ngày 6/6, thời tiết Biển khu vực tỉnh Thanh Hóa mây thay đổi đến nhiều mây, có mưa rào và dông vài nơi. Tầm nhìn xa trên 10km. Gió Đông nam đến Nam cấp 3 - 4. Sóng biển cao từ 0.5 - 1.5m.

Linh hoạt bố trí nguồn vốn vay cho người chấp hành xong án phạt tù

Linh hoạt bố trí nguồn vốn vay cho người chấp hành xong án phạt tù

06:20 , 06/06/2025

Sau gần 3 năm thực thi Quyết định số 22 của Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Thanh Hóa đã giải ngân cho vay đối với 610 trường hợp chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương với tổng nguồn vốn hơn 56 tỉ đồng, hỗ trợ họ vơi bớt khó khăn trong quá trình tái hòa nhập với cộng đồng. Hiện nay, các phòng Giao dịch ngân hàng Chính sách xã hội trên toàn tỉnh đang tiếp tục triển khai các giải pháp rà soát, thẩm định hồ sơ cho vay để đẩy nhanh thủ tục giải ngân cho người có nhu cầu.