Vang mãi chiến công Chiến thắng trận đầu

Cửa biển Lạch Trường, huyện Hoằng Hóa 60 năm trước là nơi diễn ra cuộc đối đầu lịch sử đầu tiên giữa Hải quân Nhân dân Việt Nam, quân và dân Thanh Hóa với Hải quân, Không quân Hoa Kỳ.

Ngày 31/7/1964, trên đất liền, Đế quốc Mĩ huy động máy bay bắn phá các đồn biên phòng và các bản làng của tỉnh Nghệ An. Trên hướng biển, ngoài khơi Vịnh Bắc Bộ, tàu khu trục Ma-đốc tiến mạnh về phía Bắc, xâm phạm nghiêm trọng hải phận Việt Nam, có lúc chỉ cách bờ khoảng 8 hải lý, vừa do thám, vừa đe doạ, uy hiếp các tàu đánh cá của ngư dân ta.

Được Bộ Tư lệnh Hải quân giao nhiệm vụ, ngày 2/8/1964, chỉ huy Tiểu đoàn 135 đã lệnh cho Phân đội 3 (gồm 3 tàu phóng lôi 333, 336, 339) do đồng chí Nguyễn Xuân Bột, Phân đội trưởng kiêm Thuyền trưởng tàu 333 chỉ huy, rời căn cứ, xuất phát tiến đánh tàu Ma-đốc. Trong trận đánh không cân sức này, cán bộ, chiến sỹ Phân đội 3 đã bắn rơi một máy bay địch, bắn bị thương một chiếc khác, tàu Ma-đốc bị trúng đạn, hư hỏng một số trang thiết bị, buộc phải rút chạy khỏi vùng biển của ta.

Thời điểm đó, Đại tá Lê Văn Lãm, năm nay đã 85 tuổi, ở phường Đông Vệ, thành phố Thanh Hóa đang là thực tập sinh ra đa lớp 53, thuộc Hải đội 2, được được huy động để tăng cường cho tiền tuyến. Ông đã cùng đồng đội di chuyển từ Quảng Ninh vào hỗ trợ cho các đơn vị tàu phóng lôi ở khu vực Lạch Trường.

Đại tá Lê Văn Lãm, Nguyên lính thực tập Ra đa K53, Hải đội 2, Hải quân Nhân dân Việt Nam cho biết: "Ngày 2/8/1964, đơn vị của chúng tôi là Hải đội 2, thuộc đội tàu tuần tiễu hộ tống, từ Quảng Ninh đi vào Lạch Trường (Thanh Hóa), có nhiệm vụ bảo vệ tàu phóng lôi của bác Bột (tàu 333)".

Ngay sau khi tàu Ma-đốc bị đánh đuổi, giới cầm quyền Mỹ dựng lên cái gọi là "Sự kiện Vịnh Bắc Bộ", lấy cớ để mở chiến dịch "trả đũa" mang tên "Mũi tên xuyên", bắt đầu thực hiện cuộc chiến tranh leo thang phá hoại miền Bắc.

Ngày 5/8/1964, đế quốc Mỹ huy động hàng chục máy bay tấn công vào các mục tiêu kinh tế và hầu hết các căn cứ, kho tàng, nơi trú đậu tàu thuyền của Hải quân ta dọc ven biển từ cảng Gianh (Quảng Bình); Cửa Hội, Vinh, Bến Thủy (Nghệ An), Lạch Trường (Thanh Hóa) đến Hòn Gai, Bãi Cháy (Quảng Ninh), hòng tiêu diệt lực lượng Hải quân ta, mở đầu cho kế hoạch phá hoại quy mô lớn đối với miền Bắc.

Tại Thanh Hóa, vào lúc 14 giờ 45 phút ngày 5/8/1964, lực lượng không quân Mỹ từ hạm đội 7 bay vào đánh phá từ đảo hòn Nẹ, huyện Hậu Lộc đến cửa Lạch Trường, huyện Hoằng Hóa. Các đơn vị dân quân đã nhanh chóng phối hợp cùng các đơn vị vũ trang bắn trả quyết liệt máy bay Mỹ, góp phần viết nên bản hùng ca trận đầu chiến thắng của Hải quân Nhân dân Việt Nam. Trong trận đầu thử lửa này, quân và dân ta đã bắn rơi 8 máy bay, bắn bị thương nhiều chiếc khác, bắt sống giặc lái Mỹ đầu tiên trên miền Bắc, giáng một đòn mạnh vào uy thế của Hải quân Hoa Kỳ.

Ông Nguyễn Văn Vũ, Nguyên Chính ủy Lữ đoàn Công binh 131 - Quân chủng Hải quân cho biết: "Chiến thắng trận đầu năm xưa rất oai hùng, lẫm liệt. Chúng tôi thương nhớ các đồng chí, đồng đội, nhắc nhở mình cố gắng sống sao cho xứng đáng với sự cống hiến lớn lao của các liệt sĩ phải hy sinh để bảo vệ đất nước".

Chiến thắng trận đầu là mốc son chói lọi, là chiến công tiêu biểu, mở đầu trang sử chiến đấu và chiến thắng vẻ vang của Hải quân Nhân dân Việt Nam anh hùng; đồng thời đây cũng là chiến thắng trận đầu của quân và dân miền Bắc trong chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ. Đây cũng là thắng lợi của đường lối chiến tranh nhân dân toàn dân, toàn diện, tự lực cánh sinh, dựa vào sức mình là chính của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Thiếu tá Lại Quốc Nghị, Thuyền trưởng Tàu 722, Hải đội 433, Hải đoàn 128, Quân chủng Hải quân cho biết: "Phát huy tinh thần và giá trị Chiến thắng trận đầu, chúng tôi, những cán bộ, chiến sĩ của Quân chủng Hải Quân ngày hôm nay nguyện phát huy truyền thống vẻ vang của Quân đội, quân chủng, truyền thống đánh thắng trận đầu, tích cực tự học tập, nâng cao nhận thức, khả năng làm chủ vũ khí trang bị hiện đại, xứng danh bộ đội Cụ Hồ, chiến sĩ Hải Quân, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc".

60 năm qua, giá trị lịch sử cùng những bài học kinh nghiệm và những tấm gương chiến đấu của cán bộ, chiến sĩ Hải quân, Phòng không, công an vũ trang và quân dân miền Bắc vẫn luôn sống mãi với thời gian, là niềm tự hào của các thế hệ hôm nay và mai sau.