Vì sao điểm Lịch sử luôn đứng "bét bảng" trong kỳ thi THPT quốc gia?

Kết quả thống kê điểm thi THPT quốc gia 2019 của Bộ GD&ĐT cho thấy, điểm trung bình của môn Lịch sử là 4.3 điểm. Số thí sinh đạt điểm dưới 5 là 399.016, chiếm 70,01%. Nếu so với các môn còn lại của kỳ thi THPT quốc gia năm nay, Lịch sử là môn thi có điểm trung bình thấp nhất. 

Tuy vậy, điểm thi Lịch sử năm nay lại tăng so với năm 2018. Cụ thể, năm 2018, điểm thi trung bình của môn Lịch sử là 3,79, kém hơn điểm trung bình của môn năm nay 0,51 điểm. Môn Lịch sử năm ngoái có 4.226 bài thi đạt từ 8 điểm trở lên, chiếm 0,75% tổng số bài thi môn này, năm nay con số là 12.472 bài, chiếm 2% tổng số bài thi. 

Là người nhiều năm nghiên cứu phổ điểm thi THPT quốc gia, PGS.TS Nguyễn Phương Nga, Giám đốc Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục- Hiệp hội các trường Đại học, Cao đẳng Việt Nam cho rằng, môn Lịch sử dù điểm trung bình dưới 5 nhưng đã phản ánh đúng thực trạng dạy và học môn này ở phổ thông nhiều năm nay.

Dù điểm trung bình chung thấp nhưng năm 2019 vẫn có 80 bài thi Lịch sử đạt điểm 10.

Theo nhiều giáo viên giảng dạy môn Lịch sử, điểm thi môn Lịch sử thấp là do một số nguyên nhân như đa số phụ huynh xem nhẹ môn học này; không quan tâm đầu tư mà chủ yếu cho con học thêm các môn Toán, Lý, Hóa, Tiếng Anh… để dễ chọn ngành nghề, trường đại học, có cơ hội việc làm nghề nghiệp tốt hơn. 

Bên cạnh đó, chương trình môn học hiện nay quá nặng nề, chi tiết, bắt học sinh phải nhớ nhiều. Nội dung sách giáo khoa lịch sử đậm chất báo cáo, nghiêng về sự kiện. 

Cách kiểm tra đánh giá cũng còn máy móc, nghiêng về ghi nhớ nên chưa thực sự khiến học sinh hứng thú với môn học. Mặc dù với việc chuyển từ hình thức thi tự luận sang trắc nghiệm, điểm thi môn Lịch sử có tăng dần lên, mức điểm dưới trung bình từ 80% của năm 2018 đã giảm xuống còn 70,01% của năm 2019. Tuy vậy, so với mặt bằng chung của 8 môn thi còn lại, điểm trung bình môn Lịch sử vẫn thấp “thảm hại”.

Thầy Nguyễn Thái Sơn, giáo viên môn Lịch sử Trường THPT Trần Hưng Đạo (Hà Nội) cho rằng: Phổ điểm của môn Lịch sử năm nay phản ánh đúng thực tế và không gây bất ngờ. Bởi theo thầy Sơn, nhiều năm nay, Lịch sử tuy đã được đưa vào thi THPT quốc gia và thay đổi phương thức kiểm tra, đánh giá, tuy nhiên học sinh vẫn chưa đầu tư, nhiều em không chọn môn thi trong tổ hợp xét tuyển đại học cũng bởi không có quá nhiều ngành nghề tuyển sinh môn học này.

“Thực tế cho thấy, phần nhiều các thí sinh nằm trong tỷ lệ 70,01% dưới điểm trung bình chọn Lịch sử là môn thi chỉ để công nhận tốt nghiệp. Với những thí sinh thi THPT quốc gia chỉ lấy kết quả để xét tốt nghiệp, các em phần lớn sẽ chọn tổ hợp môn xã hội. 

Nguyên nhân các em quan niệm rằng, tổ hợp môn Khoa học xã hội sẽ dễ hơn tổ hợp môn Khoa học tự nhiên. Tâm lý chung của các thí sinh này là chỉ cần qua điểm liệt để đỗ tốt nghiệp, chứ không quan tâm điểm của môn là cao hay thấp”- thầy Sơn nói.

TS Sái Công Hồng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GD&ĐT cũng thừa nhận: Phần lớn thí sinh dự thi môn Lịch sử (môn thành phần trong bài tổ hợp Khoa học Xã hội) là để xét tốt nghiệp THPT. Trong đó, các thí sinh chú ý "gỡ điểm" ở các môn Địa lý, Giáo dục công dân nhiều hơn do hai môn này yêu cầu ứng dụng (atlat địa lý) và có những câu hỏi tình huống thực tế đời sống (giáo dục công dân) giúp thí sinh dễ ghi điểm. Với thực trạng như vậy, 70,01% thí sinh đã có điểm thi Lịch sử dưới trung bình. 

Trong khi đó, hầu hết thí sinh dự thi Lịch sử để xét tuyển đại học năm nay đều đạt điểm trên 5, có 12.472 bài thì đạt điểm từ 8 trở lên. Số lượng bài thi đạt điểm 10 môn Lịch sử năm nay cũng đứng thứ 3 trong số 9 môn thi, với 80 bài. Điều này một phần phản ánh chất lượng dạy và học ở bậc phổ thông, một phần là kết quả của tâm lý học sinh thường chú trọng học các môn xét tuyển đại học.