Mỗi một vùng miền đều có những món ăn đặc trưng riêng và đối với người dân huyện Quan Hóa món Khâu nhục là một trong những món ăn độc đáo.

Những năm qua, thực hiện Chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP, nhiều địa phương đã phát huy tiềm năng, lợi thế của mình, xây dựng nhiều sản phẩm ẩm thực trở thành sản phẩm OCOP cấp tỉnh. Huyện Quan Hóa cũng đã đẩy mạnh triển khai Chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP tới tất cả các xã trên địa bàn. Huyện xác định đây chính là cơ hội để đặc sản của địa phương được nhiều người biết đến. Thông qua chương trình OCOP, các sản phẩm không chỉ được xác định nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, mà còn mang lại giá trị kinh tế cao, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho nhiều hộ dân.

Hiện nay, huyện Quan Hóa có 4 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP của tỉnh là bánh nhãn mường Ca Da; măng khô; chè tán ma; măng chua Piềng Cú... Để duy trì và nâng cao chất lượng các sản phẩm, cũng như tiếp tục xây dựng thêm nhiều sản phẩm OCOP trong thời gian tới, huyện Quan Hóa đặt mục tiêu tiếp tục khai thác thêm một số sản phẩm thế mạnh của địa phương để xây dựng sản phẩm OCOP của năm như: rượu siêu men lá, thịt sấy, thịt khâu nhục... Trong đó Khâu nhục là một món ẩm thực độc đáo ở vùng cao Quan Hóa.

Khâu nhục là món ăn có nguồn gốc từ Trung Quốc, trong phiên âm tiếng Hán, "khâu" có nghĩa là mềm nhừ, còn "nhục" có nghĩa là thịt. Khâu nhục là một món thịt được chế biến mềm nhừ. Và để làm được món thịt khâu nhục ngon, trước hết việc chuẩn bị nguyên liệu phải được đảm bảo. Thịt dùng làm món khâu nhục phải là thịt ba chỉ, đây cũng là phần thịt ngon nhất của con lợn. Miếng thịt ba chỉ có sự kết hợp giữa nạc và mỡ, khi hấp lên sẽ có độ béo, mềm. Sau khi lựa chọn được thịt, sơ chế xong chúng ta để thịt nguyên tảng và tiến hành luộc.

Để khử mùi hôi của thịt, trong quá trình luộc chúng ta sẽ cho thêm một số gia vị như: muối, hành khô, gừng, rượu. Đun lửa đến khi nồi thịt sôi khoảng 15 phút thì vớt ra để chuẩn bị tẩm ướp.

Khâu nhục là món ăn kết hợp của nhiều loại gia vị như: Bột canh, mì chính, nước mắm, ngũ vị hương, hạt tiêu, chanh muối và hành tỏi... Sự cầu kỳ để tạo nên món ăn độc đáo chính là quá trình liên kết giữa các bước trong khâu chuẩn bị.

Sau khi tẩm ướp các loại gia vị xong, bước tiếp theo là chúng ta sẽ chiên thịt. Thịt được chiên trong chảo ngập dầu, mục đích là để phần bì được vàng, giòn, miếng thịt có độ săn chắc và màu sắc đẹp hơn.

Để làm nên món khâu nhục, ngoài nguyên liệu cơ bản là thịt ba chỉ, thì măng khô cũng là một trong những nguyên liệu không thể thiếu. Măng khô được dùng làm nhân cho món khâu nhục, và đây cũng chính là điểm nhấn để tạo nên sự khác biệt của món khâu nhục ở Quan Hóa với các vùng miền trong cả nước.

Nếu như trước kia, nhân của khâu nhục được làm bằng lá cải phơi khô, thì theo thời gian, khi khâu nhục trở thành món ăn quen thuộc trong các mâm cỗ của người dân huyện Quan Hóa, nhân lá cải khô được thay thế bởi nhân măng khô, để phù hợp với khẩu vị cũng như nguồn nguyên liệu sẵn có của người dân nơi đây. Sau khi được ngâm và rửa sạch, măng khô sẽ được băm nhỏ để làm nhân. Để tạo nên nhân ngon đậm đà, thì không thể thiếu các loại gia vị để tẩm ướp.

Yêu cầu mỗi miếng thịt khi thái có độ dày khoảng 1 cm, độ dài là 10 đến 15 cm, tùy vào dụng cụ thố hấp để thái miếng thịt sao cho vừa. Bên cạnh đó, do miếng thịt khi thái đang còn nóng, nên phải lưu ý không để cho miếng bì bị vỡ, nát.

Thịt sau khi được xếp vào bát, chúng ta sẽ tiến hành bao lớp nhân vào bát thịt. Nhân sẽ được phủ đầy để khi hấp lên, gia vị trong nhân sẽ ngấm vào trong từng miếng thịt, làm cho miếng thịt nhanh nhừ và có mùi thơm đặc trưng. Khi nhân và thịt đã bao quyện vào nhau, chúng ta sẽ xếp bát khâu nhục vào trong xửng hấp, và hấp liên tục trong vòng 8 tiếng, đến khi thịt mềm nhừ. Đó cũng là công đoạn cuối cùng để món thịt khâu nhục được hoàn thành.

Khi trở thành món ẩm thực đặc sản của vùng miền, khâu nhục cũng là món quà quê ý nghĩa được du khách gần xa biết đến khi về thăm Quan Hóa. Hiện nay, có nhiều người mỗi khi đến Quan Hóa đều tìm mua khâu nhục về dùng trong bữa ăn gia đình hoặc làm quà cho người thân, bạn bè. Huyện Quan Hóa đang phấn đấu đưa món Khâu nhục trở thành sản phẩm OCOP của địa phương. Hi vọng rằng, món Khâu nhục khi đã trở thành sản phẩm OCOP sẽ còn là một món quà du lịch ý nghĩa, để mỗi du khách thêm nhớ, thêm yêu mảnh đất vùng cao Quan Hóa.