Sở hữu vẻ đẹp thiên nhiên nguyên sơ, chưa hề bị bê tông hóa, cùng hệ thống miếu chùa, hang động, bờ suối thơ mộng..., chính vì thế mà danh thắng Kim Sơn được du khách thập phương ví von là chốn bồng lai tiên cảnh giữa nhân gian.

Vĩnh Lộc là địa phương có nền văn hóa phong phú lâu đời với nhiều di sản văn hóa. Nhắc tới Vĩnh Lộc, không thể không nhắc tới di sản văn hóa thế giới Thành nhà Hồ, những nhân vật vang danh lịch sử như Hồ Quý Ly, Hồ Nguyên Trừng… Vùng đất với những con người chịu thương, chịu khó, làm nên thương hiệu chè lam Phủ Quảng nức tiếng gần xa. Và Vĩnh Lộc còn có một địa điểm vô cùng đặc biệt, chốn bồng lai tiên cảnh giữa nhân gian.

Kim Sơn (Vĩnh An) là một dãy núi nổi tiếng của xứ Thanh không chỉ bởi vẻ đẹp tráng lệ, hữu tình của cảnh sắc thiên nhiên, sự kỳ thú của nhũ đá ở các hang động, sự phong phú của các bài văn, bài thơ được khắc trên vách núi mà nơi đây còn nơi ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử tiêu biểu.

Dãy núi đá Kim Sơn hùng vĩ gồm 29 ngọn phân bố rộng rãi trên khắp một vùng đầm nước lớn. Đây là những ngọn núi cổ, bị thời gian bào mòn thành những hình thù độc đáo, lại được điểm tô bởi thảm thực vật xanh mướt, nhìn từ xa như những tòa lâu đài tráng lệ mà tạo hóa phải kỳ công lắm mới có thể tạo ra. Từ xa nhìn lại, dãy núi đá này hiện lên sừng sững như một bức trường thành chạy dài ven tả ngạn sông Mã.

Động Ngọc Kiều là động đầu tiên trong chuỗi bảy động, nổi bật với vẻ đẹp độc đáo, có hai tầng đi lên và một tầng đi xuống. Trên vách động có nhiều bức tranh chữ của các danh gia lừng danh như Nguyễn Xuân Tiêu, Bùi Tự, Trương Quang Đản… Kế tiếp là động Ngọc Hồ. Động này có lòng sâu và rộng, cửa vào được gọi là Phong môn – cửa gió. Du khách có thể dừng thuyền chèo ở đây để thưởng thức không khí trong lành.

Nằm giữa khung cảnh hài hòa của thiên nhiên nơi đây, chùa Linh Ứng mang vẻ đẹp vô cùng đặc biệt, được xây dựng từ thời Lý và trùng tu lại vào thời Vua Bảo Đại, vị trí của chùa có các yếu tố phong thủy quan trọng và tạo nên một không gian yên bình, mang đậm tính tâm linh.

Chùa Linh Ứng – hay còn gọi là Ngọc Sơn Linh Ứng Thiền Tự. Lưng Chùa tựa vào núi Hang (Huyền Vũ), phía trước là một đầm sen rộng, bên trong là động Kim Sơn dẫn nước từ đầm xuyên qua núi ra sông Mã, bên phải là núi Trồng. Chùa được kiến trúc theo kiểu chữ Đinh, bên ngoài là tiền đường 3 gian, hai lớp mái cong lợp ngói đỏ, phía trong là hậu cung 1 gian. Tiền đường là nơi các Phật tử đến lễ Phật, dâng hương cầu nguyện và học tập giáo lý đạo Phật. Hai bên có bàn thờ Đức Ông và Đức Thánh Hiền, ngoài hiên có tượng Hộ Pháp. Bên trong Thượng điện (Hậu cung) bài trí 8 pho tượng chất liệu bằng gỗ mít do các nghệ nhân Nam Định thực hiện. Do kiến trúc nằm giữa khung cảnh thiên nhiên hài hòa, hùng vĩ nên du khách đến đây vãn cảnh thắp hương đều cảm thấy như Phật giáo đang dẫn dắt thế nhân thoát dần nơi trần tục đến gần cõi bồng lai. Hàng năm tại Chùa vào ngày 16 tháng 2 (Âm lịch) đều tổ chức lễ hội. Vì thế trong dân gian còn lưu truyền câu thơ:

"Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ ngày mười sáu tháng hai về Chùa"

Từ sân chùa, phóng tầm mắt, chúng ta có thể bao quát cả một vùng nước biếc non xanh, bao quanh là các dãy núi đá hùng vĩ.

Đến với Kim Sơn, điều gây ấn tượng nhất có lẽ là hồ nước mênh mông, rộng lớn nằm dưới chân núi. Khu đầm và dòng suối Ấu quyến rũ, hòa cùng cảnh thiên nhiên hùng vĩ với cỏ cây nhiều màu sắc huyền ảo. Đặc biệt vào mùa thu, khi những rặng bặn rừng chuyển màu vàng sẽ tạo nên khung cảnh ảo diệu mà du khách thường gọi với cái tên "mùa thu vàng xứ Thanh".

Gọi là suối Ấu bởi khu vực này tập trung trồng củ ấu – món ăn dân dã, quê kiểng nhưng lại là cây trồng mang hiệu quả kinh tế, góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân xã Vĩnh An. Những củ ấu trầm mình dưới dòng nước mát đã nuôi lớn nhiều thế hệ người dân Vĩnh An khôn lớn, trưởng thành. Giữa không gian non nước, suối Ấu tựa hồ như nét chấm phá mềm mại xen chút mộc mạc, hoang sơ giữa bức tranh thiên nhiên kỳ vĩ, như nốt nhạc trong trẻo, ngọt ngào giữa bản nhạc đa âm sắc.

Muốn được tận hưởng được trọn vẹn nhất vẻ đẹp của dòng suối Ấu Vĩnh An thì bạn nhất định phải thử cảm giác lênh đênh trên thuyền xuôi theo dòng nước, vừa hít thật sâu từng hương thơm tươi ngọt của tự nhiên vừa ngắm những hình thù kỳ lạ của cây cối và các hang động dưới mặt nước trong từng cơn gió mát lạnh thổi qua.

Với cảnh sắc thiên nhiên, giá trị lịch sử - văn hóa, tâm linh thấm đẫm, cụm di tích, danh thắng Kim Sơn đã và đang thu hút đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh tới tham quan, vãn cảnh, là một trong những điểm du lịch hấp dẫn, độc đáo trên hành trình ngược xuôi sông Mã, về với Di sản Văn hóa thế giới Thành Nhà Hồ, với vùng đất Tây Đô.