Làng Quỳ Chử ngày hội
Lễ hội truyền thống là một hình thức sinh hoạt nhằm đáp ứng nhu cầu văn hoá tinh thần cũng như tín ngưỡng của người dân. Hình thành từ xa xưa, hình thức sinh hoạt văn hoá này đã tồn tại với hai phần cơ bản là phần lễ và phần hội. Hai phần này luôn gắn bó chặt chẽ với nhau, trong đó, phần lễ gồm những nghi thức cúng tế gắn với các loại hình tôn giáo tín ngưỡng, đời sống tâm linh của Nhân dân, còn phần hội, là những hoạt động văn hoá mang tính cộng đồng bao gồm nhiều hình thức vui chơi giải trí, văn hoá, văn nghệ, đua tài, đua sức của người dân. Những ngày hội làng đầu xuân đầy sắc màu đã vẽ nên một bức tranh làng quê Việt Nam độc đáo và ấn tượng.
Hiện nay, làng Quỳ Chử thuộc địa phận xã Hoằng Quỳ, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa, nằm về phía tả ngạn sông Mã. Làng Quỳ Chử được tạo thành bởi ba thôn (thôn Đông, thôn Trung, thôn Thịnh Mỹ). Mỗi khi bàn việc chung thì họp ở đền thờ Lê Phụng Hiểu là nơi tổ chức hai kỳ lễ lớn của làng trong năm.

Làng Quỳ Chử (xã Hoằng Quỳ, huyện Hoằng Hóa).
Làng Quỳ Chử có rất nhiều sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng, nổi bật trong đó là việc tổ chức hội làng với lễ hội Kỳ Phúc. Cứ 2 năm 1 lần, hội làng tổ chức từ ngày 6 đến ngày 8 tháng hai Âm lịch. Từ ba thôn đại diện cho bốn dòng họ lớn trong làng, người ta tập hợp về đình làm lễ: "Ba thôn bốn giáp tế chung một đình". Cũng giống như những hội làng trên khắp cả nước, vào ngày chính hội, phần lễ của hội làng Quỳ Chử được diễn ra trước tiên, với không khí trang nghiêm, long trọng, với phần tế lễ ở đền chính - tức Nghè Sen hội đồng miếu – đền thờ Lê Phụng Hiểu. Trước ngày tế lễ, toàn dân trong làng đều phụng nghinh thánh vị và bộ nhang các đền lại hội đồng miếu. Hành lễ là đặc nhiệm của làng văn và quan viên toàn xã. Nhạc cử lễ gồm nhạc gõ và bát âm, tế chủ do toàn xã bầu ra từ những người trong làng văn quan viên dự hội, được thay đổi hằng năm.

Tế lễ là phần được chuẩn bị rất chu đáo và kĩ lưỡng, là dịp để bày tỏ lòng thành kính với các bậc thần linh, đồng thời để người dân làng Quỳ Chử gửi gắm mong muốn, ước nguyện về một năm mưa thuận, gió hoà, mùa màng bội thu, yên ấm và no đủ. Là một lễ hội truyền thống có từ lâu đời, hội làng Quỳ Chử không chỉ vô cùng chỉn chu, cẩn thận trong lễ nghi cúng thần mà ngay từ những chi tiết nhỏ nhất như trang phục của người thực hiện nghi thức tế lễ, cũng phải đảm bảo yêu cầu. Chủ tế mặc áo thụng xanh, quần trắng, đội mũ vải có 2 dải đằng sau, chân đi hia hoặc hài. Đối với người bồi tế, các nữ quan, cũng đều có những yêu cầu về trang phục …

Sau khi hoàn thành nghi thức cúng tế trong phần lễ, cả làng sẽ bắt đầu mở hội, trò vui, trò diễn, thi sức, thi tài, để dân làng cùng tham gia. Khắp làng trên, xóm dưới làng Quỳ Chử ngày hội, đâu đâu cũng thấy không khí vui tươi nhộn nhịp.

Gánh nước là phần thi đầu tiên trong phần hội của làng Quỳ Chử. Dân làng được chia thành đội thi theo các thôn, trong trang phục truyền thống với áo tứ thân, khăn xếp, quăng gánh và chõ đựng nước. Mỗi thành viên đại diện cho đội thi đều ra sức, quyết tâm cao độ để dành chiến thắng về cho đội của mình.
Sau khi phổ biến luật chơi, trong sự cổ vũ hào hứng của đông đảo dân làng, các đội thi xếp hàng đi quanh đình làng. Với niêu, chõ, quang gánh, các thành viên thật nhanh, thật khéo gánh nước từ giếng làng về phục vụ sản xuất. Phần thi đã tái hiện lại được những nét đẹp của người phụ nữ Việt Nam xưa.
Chị Nguyễn Thị Xuân, xã Hoằng Quỳ chia sẻ: "Tôi rất vui khi được tham gia lễ hôi, hy vọng mỗi năm, những người dân xa quê được về tham dự, để nhớ về truyền thống của quê hương".
Có rất nhiều trò diễn hấp dẫn, đông vui, diễn ra trong suốt lễ hội nhưng được người dân làng Quỳ Chử mong đợi và cổ vũ náo nhiệt nhất là hội đua thuyền thi nấu cơm - cá giải.

Công việc chuẩn bị cho hội thi khá công phu, cuốn hút mọi người nhất là việc trang trí thuyền. Thuyền gồm các loại thuyền rồng, thuyền thúng, thuyền cá chép, thuyền cá mè. Mọi người trong làng đều góp công làm nên chiếc thuyền đẹp nhất, lộng lẫy và chắc chắn nhất cho cuộc thi. Thuyền rồng là biểu trưng cho nòi giống tổ tiên con Lạc cháu Hồng. Các loại thuyền cá, thuyền thúng là biểu trưng cho truyền thống nghề nghiệp của quê hương. Hội thi nấu cơm tổ chức ở ao thôn Trung, vì ao này to đẹp ở giữa làng.

Điều thú vị ở đây là các thuyền trang trí lộng lẫy sắp hàng bằng nhau trên mặt ao. Mỗi thuyền có một đôi nam thanh nữ tú: nữ mặc áo tứ thân, chít khăn mỏ quạ, chân đi dép mo cau, đeo khăn bao bạc, tay xách nón ba tầm, cầm kiềng, niêu đi theo nhịp điệu câu hát; nam tay cầm cần câu, vai vác mái chèo, áo nâu, khăn buộc đầu, đi theo sau. Khi đã xuống thuyền, các đội làm lễ chào nhau, rồi cùng chúc làng, chúc mọi người một năm mới no đủ và bình an.
Bắt đầu cuộc thi, chủ trò ở trên bờ sẽ tuyên bố: Trình dân, trình làng, trình quan chủ, thuyền xin xuất kích. Tiếng chiêng gióng giả vang lên một hồi ba tiếng, các thuyền nhẹ nhàng lướt đi. Người con trai cầm chèo phải vừa khéo léo cho thuyền đi nhanh kịp các thuyền bạn, vừa buông cần câu cá. Xuất phát từ nghề thủy tổ của làng là nuôi và đánh bắt cá, người con trai gắn liền công việc của mình với sông nước, con cá, con tôm. Cũng từ con thuyền, đôi mái chèo, cái cần câu mà tạo nên làng Kẻ Tổ - Quỳ Chử, sinh ra con cháu đông đúc, làm nên truyền thống văn hóa của làng. Còn cô gái, thể hiện sự giỏi giang, khéo léo trong việc tề gia nội trợ. Từ mạn thuyền nhỏ, sóng nước tròng trành, gió lùa củi ướt, chỗ ngồi chật hẹp, người con gái khéo léo nhóm lửa, bắc nồi, nấu cơm.

Chàng trai và cô gái mỗi người một việc nhưng phải có sự kết hợp hài hòa sao cho thuyền đi nhanh mà vẫn thuận lợi cho cô gái nấu nướng, lửa cháy liên tục, nước nhanh sôi, cơm nhanh chín. Trong khi làm công việc của mình, hai người còn phải kết hợp đối đáp với các thuyền khác. Các làn điệu cũng phải thay đổi, lúc hát đối đáp, lúc ngâm thơ… Đây là phần thú vị, hấp dẫn nhất của cuộc thi. Anh Nguyễn Thế Anh, xã Hoằng Quỳ chia sẻ: "Lễ hội cơm thuyền cá giải là nét văn hóa của làng, không thể thiếu của quê hương chúng tôi"
Lời ca, câu hát cứ tiếp nối giữa các thuyền, trên bờ người xem cổ vũ, hưởng ứng hát theo sôi nổi. Người ta xem đôi nào khéo léo nhất, đôi nào hát hay nhất, chàng trai nào chèo thuyền giỏi, cô gái nào ứng xử và nấu nướng nhanh nhẹn, khéo léo, hợp lí trong các tình huống trên thuyền để bình chọn …

Sau một hồi trống dài báo hiệu cuộc thi kết thúc, các thuyền dù chưa xong cũng phải dừng lại, bày sản phẩm ra mâm. Trước khi chấm điểm, các thôn mang sản phẩm vào tế Thánh theo điệu trống rước, rồi quay lại đứng giữa và đồng xướng, đồng bái. Thắng thua không phải là điều quan trọng trong cuộc thi này, mà cốt yếu là sự giao lưu, thể hiện tài khéo léo của những trai tài gái sắc.

Bên cạnh các phần thi truyền thống lâu đời và mang đậm nét văn hoá của làng, những trò chơi dân gian khác diễn ra xuyên suốt lễ hội như: cờ người, bịt mắt bắt vịt, kéo co… cũng thu hút đông đảo người dân làng Quỳ Chử tham gia. Không chỉ tạo không khí vui tươi, sôi nổi trong những ngày đầu xuân năm mới, gửi gắm hi vọng của người dân, mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc mà đến với hội làng, mỗi người trong chúng ta sẽ cảm nhận được rất rõ nét đẹp của hồn cốt văn hoá Việt Nam vẫn được nuôi dưỡng, gìn giữ qua hàng nghìn đời nay. Hội làng vì thế đi vào tiềm thức của mỗi người một cách sâu đậm và trở thành một nét đẹp văn hoá độc đáo, không chỉ với người dân làng Quỳ Chử nói riêng, mà còn đối với người dân đất Việt nói chung mãi sau này.

Về nơi cửa biển
Với hơn 102km đường bờ biển, từ lâu, tỉnh Thanh Hóa lưu dấu ấn đậm nét của các cửa biển lớn…

Triển lãm sinh vật cảnh huyện Hoằng Hóa năm 2025
Sáng 15/2, Hội Sinh vật cảnh huyện Hoằng Hóa phối hợp với Công ty cổ phần Tập đoàn Medipha đã tổ chức triển lãm sinh vật cảnh năm 2025.

Xã Cẩm Vân tổ chức Khai mạc lễ hội Chùa Màu
Sáng ngày 15/2 (tức ngày 18 tháng Giêng âm lịch) Ủy ban Nhân dân xã Cẩm Vân phối hợp với hội phật giáo huyện Cẩm Thủy tổ chức khai mạc lễ hội Chùa Màu năm 2025.

Tập huấn nghiệp vụ cho Câu lạc bộ Chèo Chải, thị trấn Vĩnh Lộc
Chiều 14/2, tại thị trấn Vĩnh Lộc, Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh Thanh Hóa tổ chức lớp tập huấn "Biên đạo, tập luyện và hỗ trợ đạo cụ, trang phục cho Câu lạc bộ Chèo Chải, thị trấn Vĩnh Lộc".

Phú Quốc là điểm đến phát triển nhanh nhất Đông Nam Á
Trong danh sách 5 điểm đến nổi bật và phát triển nhanh nhất Đông Nam Á do chuyên trang du lịch Travel Off Path, Mỹ công bố, Phú Quốc là điểm đến duy nhất tại Việt Nam lọt top nhờ nhiều số liệu tăng trưởng mạnh mẽ.

Lễ tế tại di tích lịch sử văn hóa và cách mạng tại Đền Nghiêm
Chiều ngày 12/02, tức ngày 15 Tháng Giêng, xã Quảng Giao, huyện Quảng Xương tổ chức lễ tế di tích Đền Nghiêm - nơi thờ tự 3 vị quan họ Bùi được sắc phong thời vua Lê Trung Hưng.

Bình yên chùa Đồng
Chùa Đồng là một ngôi chùa cổ nổi tiếng ở xứ Thanh - ngôi cổ tự linh thiêng này đã có niên đại hàng trăm năm lịch sử còn lưu truyền đến ngày nay.

Nga Sơn tổ chức lễ hội Cầu ngư xuân 2025
Sáng ngày 12/2, tại khu di tích Nghè hậu, xã Nga Hiệp, huyện Nga Sơn đã tổ chức lễ hội Cầu ngư xuân 2025.

Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 năm 2025
Tháng 3 này, tại Đắk Lắk - Cao Nguyên Huyền Thoại sẽ diễn ra một sự kiện đặc biệt: Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 năm 2025.

Sức hút từ các sự kiện văn hóa, du lịch đầu xuân
Nói đến trải nghiệm du lịch đầu xuân xứ Thanh không thể không nhắc đến các lễ hội truyền thống và chuỗi sự kiện văn hóa, du lịch hấp dẫn. Phát huy giá trị, nỗ lực sáng tạo và khẳng định bản sắc từ các sự kiện văn hóa, du lịch đã giúp Thanh Hóa thu hút lượng lớn khách du lịch từ những ngày đầu xuân.
Bình luận
Thông báo
Bạn đã gửi thành công.