Lào Cai - Sáng tạo cho nông thôn mới thêm bền vững

Là 1 trong 8 tỉnh tiêu biểu của toàn quốc được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Nhất về những thành tích đạt được trong phong trào xây dựng nông thôn mới, Lào Cai trong suốt 10 năm qua đã để lại nhiều dấu ấn trong quyết tâm thay đổi căn bản diện mạo nông thôn của cả hệ thống chính trị, trong đó phải kể đến vai trò sáng tạo trong thực hiện, triển khai xây dựng. 

Say Sán Phìn là một trong những thôn nông thôn mới và kiểu mẫu điển hình của xã Mản Thẩn cũng như của huyện nghèo Si Ma Cai, tỉnh Lào Cai. Ngay khi bước chân vào thôn, những con đường bê tông sạch đẹp đến ngỡ ngàng trải dài trước mắt, bên những nếp nhà trình tường khang trang của đồng bào bản địa, cùng những vườn rau, vườn cây ăn quả xum xuê. Thôn nhỏ chỉ năm chục hộ dân quây quần nền nếp, kinh tế các hộ cơ bản khá giả, bình quân thu nhập hơn 30 triệu đồng/người/năm, đây cũng là một trong số ít thôn ở Si Ma Cai người dân không phải đi xa làm thuê mà vẫn sống tốt trên mảnh đất quê mình.

Thu hoạch bắp cải trái vụ ở vùng cao Si Ma Cai.

Ông Giàng Seo Châu, Chủ tịch UBND xã Mản Thẩn cho biết: "Khác biệt của Say Sán Phìn so với các thôn khác là vệ sinh môi trường ở đây rất tốt, bà con vệ sinh chuồng trại rất sạch sẽ, bà con cũng rất chăm chỉ tham gia các mô hình phát triển kinh tế như trồng cây ăn quả ôn đới, trồng rau trái vụ…".

Ngoài Say Sán Phìn, hiện Lào Cai còn khoảng 200 thôn kiểu mẫu và thôn nông thôn mới phân bố đều khắp trên toàn tỉnh. Đây là sản phẩm sáng tạo của Lào Cai từ năm 2016, trên cơ sở mở rộng bộ tiêu chí quốc gia. Theo đó, ở trung ương có tiêu chí cấp xã thì ở Lào Cai đưa ra tiêu chí cấp thôn, các thôn sẽ phấn đấu đạt thôn nông thôn mới trước giúp xã hoàn thành mục tiêu, hoàn thành rồi tiếp tục phấn đấu thôn kiểu mẫu để đáp ứng mục tiêu cao hơn.

Nhờ các bộ tiêu chí “con” này, phong trào thi đua tại các địa phương cũng mạnh mẽ, liên tục, sâu rộng hơn, kết quả đạt được cũng thực chất hơn. Từ năm 2018, Lào Cai tiếp tục triển khai bộ tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao, phấn đấu hết năm 2020 sẽ có 2 xã đầu tiên của tỉnh đạt danh hiệu này.

Ông Bùi Công Khanh, Phó Chánh Văn phòng Điều phối nông thôn mới tỉnh Lào Cai cho biết: "Theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, xây dựng nông thôn mới phải “có điểm xuất phát nhưng không có điểm kết thúc”, cho nên chúng tôi tiếp tục đẩy mạnh cao hơn một bậc nữa để duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí chứ không phải đạt tiêu chí rồi là thôi, việc thực hiện thường xuyên, liên tục từng bước một thì đến giai đoạn nào đó sẽ phải đạt tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu".

Vườn quýt ngọt của nông dân Mường Khương

Một yếu tố sáng tạo nữa của Lào Cai phải kể đến là phân công trách nhiệm cho các lãnh đạo sở, ngành, doanh nghiệp tiêu biểu giúp đỡ các xã trong xây dựng nông thôn mới. Có trên 140 cán bộ lãnh đạo trực tiếp “gánh vác” trọng trách này, mỗi người đảm nhiệm một xã, kết quả giúp đỡ sẽ bình xét hàng năm nhằm tạo sự cạnh tranh.

Theo bà Nguyễn Thị Tố Uyên, Phó Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai, ngoài những khó khăn về hạ tầng có thể giải quyết bằng nguồn lực nhà nước, nhiều vấn đề nội tại của các hộ dân thực sự rất “hóc búa” cần các cán bộ trực tiếp vào cuộc.

Ví dụ như ở xã Bản Mế (Si Ma Cai) – địa phương bà Uyên được phân công giúp đỡ, việc hỗ trợ xóa nhà tạm, cứng hóa nền nhà hay thay đổi tập quán sinh hoạt, tư duy canh tác, nâng cao nhận thức về giáo dục, y tế của người dân là những nội dung bà cùng rất nhiều nhà hảo tâm chung tay giúp đỡ trong thời gian dài mới có thành quả như ngày hôm nay.

Giúp dân làm đường ở Nậm Chày - Văn Bàn

"Đối với riêng Bản Mế tôi thấy rất mừng, cũng chưa thực sự toại nguyện như mình mong muốn nhưng thực sự bộ mặt của xã đã thay đổi hẳn, chứng minh bởi con số rất thuyết phục là số hộ nghèo và cận nghèo giảm dần qua từng năm. Đặc biệt, điều quan trọng nhất là người dân đã nhận thức được việc mình hỗ trợ họ sẽ có tác động ra sao và vai trò của bản thân họ như thế nào trong xây dựng nông thôn mới" - bà Nguyễn Thị Tố Uyên cho biết.

Bằng nhiều cách làm sáng tạo, linh hoạt, trên tinh thần “dễ làm trước, khó làm sau”, “việc nhỏ làm trước, việc lớn làm sau”, tỉnh Lào Cai đã phát huy được tối đa nội lực từ bộ máy lãnh đạo, đội ngũ doanh nghiệp và lực lượng nhân dân để từng bước củng cố các mục tiêu xây dựng nông thôn mới bền vững. Lũy kế đến hết năm 2019, Lào Cai đã có 52 xã về đích, hoàn thành trước 1 năm so với mục tiêu Đại hội Đảng đề ra, vẽ nên bức tranh nông thôn đón năm mới, thập kỷ mới của Lào Cai tươi sáng, rạng ngời.