PHIÊN GIẢI TRÌNH VỀ TÌNH TRẠNG CHẬM ĐÓNG BẢO HIỂM 

XÃ HỘI, BẢO HIỂM Y TẾ, BẢO HIỂM THẤT NGHIỆP TRÊN 

ĐỊA BÀN TỈNH THANH HÓA

Sáng ngày 13/4, Thường trực HĐND tỉnh do các đồng chí: Đỗ Trọng Hưng, Uỷ viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh; Lê Tiến Lam, Uỷ viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh; Nguyễn Quang Hải, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh chủ trì đã tổ chức Phiên giải trình về tình trạng chậm đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá. Tham dự phiên giải trình có đồng chí Trịnh Tuấn Sinh, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, các đồng chí là Trưởng, Phó các Ban của HĐND tỉnh, các vị đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND tỉnh, lãnh đạo các ban, sở, ngành cấp tỉnh, lãnh đạo các huyện, thị xã, thành phố. Đây là phiên giải trình thứ 3 của Thường trực HĐND tỉnh khoá XVIII được kết nối trực tuyến từ điểm cầu Tỉnh ủy với 27 điểm cầu các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh.

Phát biểu khai mạc phiên giải trình, đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh Đỗ Trọng Hưng nêu rõ: Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp là một trong những chính sách trụ cột của hệ thống an sinh xã hội quốc gia, có tính chia sẻ cộng đồng và mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện tính ưu việt của chế độ. Trong những năm vừa qua, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng và thực hiện chính sách an sinh xã hội, đặc biệt là các chính sách liên quan đến bảo hiểm xã hội nhằm thúc đẩy tiến bộ và công bằng xã hội, coi đây vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển bền vững của đất nước. Hệ thống pháp luật về chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp ngày càng hoàn thiện, phù hợp với sự phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động và Nhân dân. 

Đối với tỉnh Thanh Hoá, thời gian qua, các cấp, các ngành, các địa phương trong tỉnh đã quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo hiểm xã hội. Đại đa số các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn tỉnh đã thực hiện đầy đủ các quy định về chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động, qua đó đã góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của Nhân dân. Tuy nhiên, tình trạng chậm đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động của các đơn vị, doanh nghiệp, cơ quan hành chính sự nghiệp vẫn còn diễn ra; nhiều doanh nghiệp trốn đóng hoặc không kê khai số lao động tham gia bảo hiểm bắt buộc; nhiều đơn vị chậm đóng thời gian dài với số tiền lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động khi giải quyết các chế độ, chính sách liên quan đến ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, thất nghiệp, chốt sổ bảo hiểm xã hội cho người lao động đến tuổi nghỉ hưu chuyển công tác.

Để phiên giải trình đạt kết quả tốt, Bí thư Tỉnh ủy Đỗ Trọng Hưng đề nghị các đại biểu nghiên cứu kỹ các báo cáo của Bảo hiểm xã hội tỉnh và đoàn khảo sát do Thường trực HĐND tỉnh thành lập, từ thực tiễn công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ ở địa phương, cơ quan, đơn vị mình và ý kiến, kiến nghị của cử tri đặt các câu hỏi sát đúng để các cơ quan có trách nhiệm giải trình. Đối với những nội dung giải trình chưa rõ, cần tranh luận để làm rõ, đi đến tận cùng của vấn đề, qua đó đáp ứng kỳ vọng của cử tri và Nhân dân, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND tỉnh.

Báo cáo của Bảo hiểm xã hội tỉnh và báo cáo kết quả khảo sát của Ban văn hoá – Xã hội, HĐND tỉnh đã chỉ rõ thực trạng chậm đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp  kéo dài trên địa bàn tỉnh. Cụ thể:

Thời điểm 31/12/2020 toàn tỉnh có 302 đơn vị hành chính sự nghiệp chậm đóng BHXH với số tiền 4,7 tỷ đồng; 1.965 đơn vị khối doanh nghiệp, hợp tác xã đang hoạt động chậm đóng BHXH với số tiền 316,8 tỷ đồng.

Thời điểm 31/12/2021 toàn tỉnh có 264 đơn vị hành chính sự nghiệp chậm đóng BHXH với số tiền 7,06 tỷ đồng; 1.997 đơn vị khối doanh nghiệp, hợp tác xã đang hoạt động chậm đóng BHXH với số tiền 292,9 tỷ đồng.

Thời điểm 31/12/2022 toàn tỉnh có 280 đơn vị hành chính sự nghiệp chậm đóng BHXH với số tiền 7,36 tỷ đồng; 2.252 đơn vị khối doanh nghiệp, hợp tác xã đang hoạt động chậm đóng BHXH với số tiền 314,2 tỷ đồng

Đáng chú ý, hiện có 520 doanh nghiệp phá sản, chủ bỏ trốn dừng hoạt động với số nợ 121 tỷ 297, 43 triệu đồng.

Việc chậm đóng bảo hiểm xã hội kéo dài của các đơn vị, doanh nghiệp nêu trên đã làm ảnh hưởng lớn đến việc tổ chức thực hiện các chế độ chính sách của cơ quan Bảo hiểm xã hội đó là: không có cơ sở để giải quyết quyền lợi cho người lao động tại các đơn vị chậm đóng, nhất là khi người lao động bị ốm đau, thai sản, tai nạn lao động không được thanh toán chế độ; một số người lao động đến tuổi nghỉ hưu không được chốt sổ bảo hiểm xã hội để giải quyết chế độ hưu trí, khiến cuộc sống của họ gặp nhiều khó khăn trước những áp lực của cuộc sống.

Các đại biểu HĐND tỉnh đã nêu câu hỏi đề nghị lãnh đạo Bảo hiểm xã hội tỉnh, Ban chỉ đạo thực hiện chính sách Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trên địa bàn, Sở lao động, Thương binh và Xã hội, Liên đoàn lao động tỉnh và lãnh đạo các địa phương giải trình làm rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan, trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị liên quan đến tình trạng chậm đóng bảo hiểm xã hội kéo dài. Trong đó đề nghị các đơn vị làm rõ nguyên nhân của tình trạng số đơn vị và số tiền chậm đóng năm sau cao hơn năm trước; Hiệu quả thanh tra, kiểm tra chưa cao; sau thanh tra, kiểm tra còn tái phạm và chậm khắc phục hậu quả; một số doanh nghiệp không thực hiện kết luận thanh tra, kiểm tra; có đơn vị cấp huyện trong năm không tổ chức cuộc thanh tra nào. Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đề nghị  các đơn vị làm rõ tác động của việc thực hiện quy chế phối hợp đối với tình trạng chậm đóng bảo hiểm xã hội, vai trò của tổ chức công đoàn đối với việc thực hiện chức năng đại diện, giám sát, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người lao động

Trên cơ sở các vấn đề mà các đại biểu nêu, lãnh đạo Bảo hiểm xã hội tỉnh, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội, Liên đoàn lao động tỉnh và lãnh đạo thành phố Thanh Hoá đã giải trình từng nội dung cụ thể, làm rõ trực trạng, nguyên nhân khách quan, chủ quan dẫn đến tình trạng chậm đóng bảo hiểm xã hội kéo dài, đồng thời làm rõ trách nhiệm và đưa ra giải pháp và lộ trình khắc phục tình trạng chậm đóng bảo hiểm xã hội kéo dài trong thới gian tới. Trong đó các ngành, các đơn vị sẽ tăng cường kiểm tra, thanh tra chuyên ngành đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp; chủ động phối hợp với cơ quan Lao động - Thương binh và Xã hội, Công an và các cơ quan có liên quan thành lập đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành việc thực hiện chính sách pháp luật về lao động, bảo hiểm xã hội. Sau kiểm tra, thanh tra thực hiện nghiêm xử phạt, kiến nghị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật; kiến nghị cấp có thẩm quyền áp dụng các hình thức xử lý phù hợp đối với cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm xã hội.

Tại phiên giải trình, đồng chí Đầu Thanh Tùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban chỉ đạo thực hiện chính sách Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trên địa bàn tỉnh tiếp thu các ý kiến của các đại biểu, đồng thời đưa ra một số giải pháp trọng tâm nhằm kịp thời chấn chỉnh và khắc phục tình trạng chậm đóng bảo hiểm xã hội trên địa bàn tỉnh.

Phát biểu kết luận phiên giải trình, đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh Đỗ Trọng Hưng nhấn mạnh: Sau 1 buổi làm việc, với tinh thần khẩn trương, nghiêm túc, thẳng thắn, trách nhiệm, Phiên giải trình về tình trạng chậm đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp kéo dài trên địa bàn tỉnh đã hoàn thành nội dung, chương trình đề ra.

Không khí Phiên giải trình diễn ra sôi nổi, nghiêm túc, thẳng thắn, trách nhiệm. Các vị đại biểu tham dự đã phát huy tinh thần dân chủ, trao đổi, nêu yêu cầu giải trình tập trung vào nhóm các vấn đề "nóng", nổi cộm còn tồn tại, hạn chế liên quan đến việc chậm đóng, nợ đọng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trên địa bàn tỉnh. Các đồng chí tham gia giải trình cơ bản nắm chắc nội dung, giải trình cụ thể, đúng trọng tâm, báo cáo, làm rõ những vấn đề còn hạn chế, vướng mắc và đưa ra các giải pháp, lộ trình khắc phục; nhiều đồng chí cũng đã nhận trách nhiệm và cam kết tiến độ cụ thể để hoàn thành.

Cùng với việc chỉ ra những tồn tại hạn chế trong thực hiện các chính sách về bảo hiểm xã hội, đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh khẳng định nguyên nhân chủ yếu là do một số cấp ủy đảng, chính quyền chưa quan tâm đúng mức đến công tác bảo hiểm xã hội. Cơ quan quản lý nhà nước về bảo hiểm xã hội chưa chủ động thực hiện chức năng tham mưu cho chính quyền chỉ đạo xử lý dứt điểm tình trạng chậm đóng, nợ đọng bảo hiểm xã hội. Ý thức của một bộ phận chủ sử dụng lao động còn thấp, thực hiện không nghiêm túc, đầy đủ pháp luật về bảo hiểm xã hội...

Trên cơ sở đánh giá làm rõ kết quả, những hạn chế, yếu kém và chỉ ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng chậm đóng bảo hiểm xã hội kéo dài; đồng chí yêu cầu các cơ quan, đơn vị triển khai thực hiện nghiêm túc, đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp nhằm sớm khắc phục tình trạng chậm đóng bảo hiểm xã hội, trong đó tập trung triển khai ngay một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh nhấn mạnh: Ngay sau Phiên giải trình này, Thường trực HĐND tỉnh sẽ ban hành kết luận UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế tỉnh, Bảo hiểm xã hội tỉnh và các đơn vị liên quan và các huyện, thị xã, thành phố cần khẩn trương xây dựng kế hoạch cụ thể, xác định lộ trình và phân công rõ trách nhiệm để tổ chức triển khai thực hiện, định kỳ báo cáo Thường trực HĐND tỉnh kết quả. Đề nghị Thường trực HĐND tỉnh, các Ban của HĐND, các đại biểu HĐND tỉnh đẩy mạnh hoạt động giám sát, đảm bảo thực hiện nghiêm túc, hiệu quả kết luận tại Phiên giải trình.