ĐÀI PHÁT THANH VÀ TRUYỀN HÌNH THANH HÓA

Thanh Hoa Radio and Television
Đường dây nóng: 0237 3721150

Bỉm Sơn – Linh thiêng cổ kính

Đền Sòng nay thuộc thị xã Bỉm Sơn, cách thành phố Thanh Hóa gần 40km về phía Bắc, giáp địa giới tỉnh Ninh Bình bằng dãy Tam Điệp hùng vĩ với đèo Ba Dội nên thơ đã đi vào lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc. Đến đây, du khách gần xa còn được ghé tam giác vàng du lịch như Hồ Cánh Chim, động cửa Buồng, đền Cây Vải… để được chiêm nghiệm, nghĩ suy về những địa danh và những con người bất tử trên mảnh đất xứ Thanh.

Huyền Linh

12/10/2023 14:29

Trên con đường thiên lý Bắc – Nam, ẩn hiện nơi những dãy núi nhấp nhô hình cánh cung, với những suối khe rì rầm chảy suốt đêm ngày là bóng ngôi đền Sòng Sơn linh địa. 

Có thuyết cho rằng, ngôi đền này được xây dựng vào thời Cảnh Hưng, triều vua Lê Hiển Tông (1740-1786), là nơi thờ nữ thần Vân Hương – Bà Chúa Liễu Hạnh hay Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Trải qua những năm tháng chịu ảnh hưởng của mưa ngàn gió núi, cùng với sự tàn phá của binh lửa chiến tranh, diện mạo ngôi đền xưa hầu như đã bị phai mờ. Ngôi đền hiện nay đã được trùng tu tôn tạo để chuyển tải những giá trị văn hóa truyền thống đến Nhân dân Thanh Hóa và du khách thập phương. Đến với Sòng Sơn, nơi thiên nhiên, đất trời hòa một, chung đúc khí thiêng, ta như được tiếp thêm sức mạnh, bao nỗi niềm u uẩn dường như cũng được ngọn gió trong lành thổi về nơi vô tận.

Bỉm Sơn – Linh thiêng cổ kính - Ảnh 2.

Mẫu Liễu Hạnh là một nữ thần trong hệ thống tứ bất tử của Việt Nam, đồng thời là một vị thánh trong đạo tứ phủ. Theo huyền thoại trong dân gian thì mẫu Liễu Hạnh giáng thế lần thứ nhất vào năm Thiên Hựu – 1557 tại nhà ông Lê Thái Công ở huyện Vụ Bản – Nam Hà, 21 năm sau lại giáng trần lần thứ 2 và chu du khắp nơi từ Lạng Sơn đến Tây Hồ và Nghệ An. Lần thứ 3 hiển thánh có kèm theo 2 hầu nữ ở Phố Cát – Thạch Thành và Sòng Sơn – Thanh Hóa.

Tín ngưỡng thờ Mẫu Liễu Hạnh có ở nhiều nơi trên đất nước ta. Bởi Mẫu Liễu Hạnh là tiên giáng hạ nên thường đi ngao du khắp đó đây, lúc đàm đạo văn chương với khách vãn nho, khi giáng phúc khuyến thiện, trừ tại, diệt ác… được triều đình nhà Lê phong tặng "Chế thắng hòa diệu đại vương thượng thượng đẳng tối linh thần mã hoàng công chúa", triều đình nhà Nguyễn tôn xưng là "Mẫu nghi thiên hạ".

Bỉm Sơn – Linh thiêng cổ kính - Ảnh 3.

Trong dân gian vẫn truyền tụng rất nhiều thần tích linh thiêng về thánh Mẫu. Sự tôn sùng Mẫu Liễu Hạnh từ lâu đã đi sâu vào nếp nghĩ của quần chúng Nhân dân lao động. Đồng thời, những nghi thức sùng bái Mẫu cũng trở thành sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng của cộng đồng cư dân. Vào dịp tháng 2 âm lịch, Nhân dân lại tổ chức rước kiệu, hát văn, tế nữ quan tại đền Sòng Sơn một cách trang nghiêm, thành kính. Cho dù cuộc đời của bà được giải nghĩa theo cách nào, Thánh Mẫu Liễu Hạnh cũng đã trở thành biểu tượng cho sức mạnh của người phụ nữ. Các nguyên tắc của bà về trừng phạt kẻ xấu, ban thưởng cho người tốt đã thể hiện thông điệp về sự bảo vệ và hi vọng vào công bằng xã hội. Vừa là thần tiên, vừa là người trần, Mẫu Liễu Hạnh chia sẻ mọi buồn vui với con người nơi trần thế. Bà cho đi tất cả để nhận về mình lòng thành kính, tôn vinh. 

Bỉm Sơn – Linh thiêng cổ kính - Ảnh 4.

Nằm trong cụm di tích liên hoàn ở thị xã Bỉm Sơn đã được xếp hạng thuộc hệ thống thờ Mẫu còn có đền Chín Giếng thờ cô Chín và Mẫu Cửu. Có thể nói, đạo Mẫu là một phần quan trọng trong hệ thống tín ngưỡng dân gian. Nhiều người cho rằng nó có nguồn gốc từ thời tiền sử, khi người Việt thờ các thiên thần, được kết hợp lại trong khái niệm thánh Mẫu hay nữ thần Mẹ.

Theo thời gian, khái niệm Thánh Mẫu được mở rộng để bao hàm cả các nữ anh hùng trong dân gian – những người phụ nữ có thật nổi lên trong lịch sử với vai trò là người bảo hộ hoặc trị bệnh. Những nhân vật lịch sử này được kính trọng. Hệ thống các nhân vật được thờ của đạo Mẫu rất phong phú và hầu như luôn có mặt đầy đủ ở các điện thờ Mẫu, dù thờ chính hay thờ vọng. Đền Chín Giếng là nơi thờ chính của cô Chín, nhưng trong cung cấm lại đặt ban thờ Mẫu Cửu, tức Cửu Thiên Huyền Nữ, theo nghĩa đen là người phụ nữ huyền diệu nơi tầng trời thứ 9. Khi các tôn giáo, tín ngưỡng có sự giao thoa, tuy tên gọi khác nhau nhưng hình tượng về Mẫu Cửu vẫn không mất đi mà luôn chiếm vị trí linh thiêng nhất trong các điện thờ cũng như trong tâm thức Nhân dân.

Thị xã Bỉm Sơn là địa phương có nhiều di tích, danh thắng nổi tiếng vào bậc nhất nhì ở xứ Thanh. Ngoài đền Sòng Sơn và đền Chín Giếng thì chùa Khánh Quang cũng đã được UBND tỉnh Thanh Hóa công nhận là điểm du lịch tâm linh.

Bỉm Sơn – Linh thiêng cổ kính - Ảnh 5.

Chùa Khánh Quang ở thôn Trạch Lâm thuộc phường Quang Trung. Theo sách Đại Nam nhất thống chí thì ngôi chùa này do công chúa Ngọc Tú bản triều dựng. Ngôi chùa từng được trùng tu dưới thời Tự Đức. Có thể nói, Phật giáo là tôn giáo có ảnh hưởng sâu rộng nhất ở Việt Nam. Có lẽ do tinh thần từ bi hỉ xả, ở đâu có đạo Phật, ở đó có tình thương, hận thù được hóa giải mà đạo Phật được du nhập vào Việt Nam từ rất sớm. Có câu "Đất vua chùa làng, phong cảnh Phật", chùa Khánh Quang được dựng trên triền núi, trong khung cảnh thiên nhiên rộng rãi và thoáng đãng. Cũng như nhiều ngôi chùa ở miền Bắc Việt Nam, sự giao thoa văn hóa ở đây thể hiện rất rõ nét qua kiến trúc "tiền Phật, hậu Mẫu". Ở chùa Khánh Quang, ngoài gian chính thờ Phật và nhà tổ, còn có gian riêng thờ Mẫu. Như vậy, dù thờ Phật hay thờ Mẫu thì tất cả cũng hướng đến cõi tâm trong sáng của con người. Cuộc sống nhân gian là một dòng chảy không ngừng, trong đó có những khoảnh khắc vô thường. Khi chúng ta thành tâm hướng Phật ở chốn thiền môn u tịch, thâm nghiêm này cũng là lúc chúng ta tìm lại được sự yên ổn, thanh tịnh trong tâm hồn.

Trong những năm tới, với sự quan tâm của Trung ương và của tỉnh, đặc biệt là với sự đồng sức, đồng lòng của đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Bỉm Sơn trong phát triển kinh tế-xã hội, trong giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, chắc chắn Bỉm Sơn sẽ vươn lên mạnh mẽ, như câu kết trong bài hát văn về công chúa Liễu Hạnh tại đền Sòng: "…Sự phi thường mới hay từ đấy/Khắp gần xa đều thấy uy linh…"

Nguồn: Chuyên mục Đất và người xứ Thanh, 10/10

Ý kiến bạn đọc

Xem thêm bình luận
Kích cầu du lịch cao điểm hè 2025

Kích cầu du lịch cao điểm hè 2025

08:18 , 23/05/2025

Đón đầu làn sóng du lịch hè 2025, ngành du lịch và hàng không Việt Nam đang triển khai đồng loạt nhiều chương trình kích cầu hấp dẫn để thu hút lượng khách tăng trở lại.

Phấn đấu xây dựng Xuân Liên thành Vườn quốc gia đặc sắc

Phấn đấu xây dựng Xuân Liên thành Vườn quốc gia đặc sắc

07:13 , 23/05/2025

Với diện tích rừng rộng hơn 25 nghìn ha, trong đó có 23,8 nghìn ha rừng tự nhiên, Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên lưu giữ được hệ động thực vật vô cùng phong phú và quý hiếm. Nhờ sự nỗ lực trong công tác nghiên cứu, bảo tồn và phát triển rừng gắn với phát triển du lịch, hỗ trợ sinh kế cho người dân Khu bảo tồn Xuân Liên vừa được nâng hạng thành Vườn quốc gia Xuân Liên. Đây là tiền đề quan trọng để tạo nên những bước phát triển mới trong công tác bảo vệ rừng, bảo tồn sự đa dạng sinh học nơi đây.

Kỷ niệm 626 năm ngày mất Thượng tướng quân Trần Khát Chân

Kỷ niệm 626 năm ngày mất Thượng tướng quân Trần Khát Chân

23:22 , 21/05/2025

Sáng ngày 21/5, Lễ kỷ niệm 626 năm ngày mất Thượng tướng quân Trần Khát Chân – danh tướng kiệt xuất triều Trần đã diễn ra tại Di tích lịch sử Quốc gia Đền thờ Trần Khát Chân, thị trấn Vĩnh Lộc, huyện Vĩnh Lộc.

Chương trình nghệ thuật kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh

Chương trình nghệ thuật kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh

11:10 , 19/05/2025

Chào mừng kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025), tối 18/5, tại Quảng trường Lam Sơn, thành phố Thanh Hóa, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức chương trình nghệ thuật với chủ đề “Người là niềm tin tất thắng”. Chương trình đã thu hút sự quan tâm theo dõi của đông đảo người dân và du khách.

Theo dấu chân Người

Theo dấu chân Người

09:25 , 19/05/2025

Tháng 5, đến những nơi lưu giữ hình ảnh, lắng nghe những bài hát hay xem lại các thước phim tái hiện hành trình “ cả cuộc đời chăm lo cho hạnh phúc nhân dân” của Người thì niềm kính yêu vô hạn trong mỗi trái tim lại càng trào dâng. Lật mở từng trang sử, theo dấu chân Người, cũng là cách để một lần nữa mỗi chúng ta thêm trân trọng, giữ gìn bầu trời hòa bình, hạnh phúc của hôm nay.

Vẻ đẹp thác Mây, huyện Thạch Thành

Vẻ đẹp thác Mây, huyện Thạch Thành

08:18 , 18/05/2025

Nằm trên địa bàn xã Thạch Lâm huyện Thạch Thành, Thác Mây được mệnh danh là một trong những thác nước đẹp nhất xứ Thanh.

Ngày hội văn hóa, thể thao, du lịch thác Mây năm 2025

Ngày hội văn hóa, thể thao, du lịch thác Mây năm 2025

21:28 , 17/05/2025

Sáng ngày 17/5, xã Thạch Lâm, huyện Thạch Thành đã khai mạc Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch gắn với khai trương du lịch Thác Mây năm 2025.

Hội thảo khoa học phát huy vai trò của người dân và doanh nghiệp trong phát triển du lịch cộng đồng ở tỉnh Thanh Hóa

Hội thảo khoa học phát huy vai trò của người dân và doanh nghiệp trong phát triển du lịch cộng đồng ở tỉnh Thanh Hóa

21:12 , 16/05/2025

Trường Chính trị tỉnh phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Hội thảo khoa học "Phát huy vai trò của người dân và doanh nghiệp trong phát triển du lịch cộng đồng ở tỉnh Thanh Hóa hiện nay".

Gần 120 nghìn lượt khách đến khám phá di sản Thành nhà Hồ

Gần 120 nghìn lượt khách đến khám phá di sản Thành nhà Hồ

08:00 , 16/05/2025

Trung tâm bảo tồn di sản Thành nhà Hồ cho biết, trong 4 tháng đầu năm nay đã có gần 120 nghìn lượt khách đến khám phá di sản Thành nhà Hồ.

Sầm Sơn – Điểm hẹn mùa hè

Sầm Sơn – Điểm hẹn mùa hè

14:56 , 15/05/2025

Sầm Sơn - một thành phố nổi tiếng là điểm du lịch hấp dẫn với bãi biển dài, cát trắng mịn và làn nước trong xanh. Nơi đây không chỉ thu hút du khách bởi vẻ đẹp tự nhiên hoang sơ mà còn bởi những địa danh gắn liền với truyền thuyết và lịch sử và hạ tầng du lịch hiện đại như Quảng trường biển và hệ thống khách sạn, resort cao cấp.