Cắt giảm chuyên gia y tế tại Trung Quốc, Mỹ chưa lường trước hậu quả?

Các lý do được đưa ra

Người phát ngôn của NSF cho biết, cơ quan này đã đóng cửa tất cả các văn phòng ở nước ngoài vào năm 2018 bởi họ có kế hoạch “điều các chuyên gia ngắn hạn tới các nước trên thế giới nhằm tìm cách thúc đẩy hợp tác quốc tế”.

Trong khi đó, người phát ngôn của USAID cho biết, cơ quan này quyết định đóng cửa văn phòng tại Bắc Kinh là do “sự sụt giảm đáng kể khả năng tiếp cận với các quan chức trong chính phủ Trung Quốc và theo quan điểm của USAID, mô hình phát triển của Trung Quốc không phù hợp với các giá trị và lợi ích của Mỹ”. USAID xác nhận đã chuyển một vị trí quản lý ra khỏi Bắc Kinh.

Reuters lần đầu tiên thông báo về sự thay đổi nhân sự của CDC tại Trung Quốc vào cuối tuần qua. Hãng tin này tiết lộ, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã loại bỏ vị trí đào tạo các nhà dịch tễ học Trung Quốc, vốn được triển khai đến tâm chấn dịch bệnh để giúp theo dõi, điều tra và ngăn chặn dịch bệnh. Các tài liệu về nhân sự của CDC cho thấy, đã có sự cắt giảm mạnh mẽ về số lượng nhân viên của cơ quan này tại Bắc Kinh, với 33 vị trí bị loại bỏ.

Các văn phòng của USAID và NSF bị đóng cửa tại trung Quốc, từng đảm nhiệm vai trò xây dựng các mối quan hệ trong lĩnh vực khoa học và chống lại dịch bệnh trên toàn cầu, các nguồn thạo tin cho biết. Văn phòng của USAID gồm có một sỹ quan cao cấp của Mỹ và 2 nhân viên Trung Quốc, thực hiện các sáng kiến liên quan đến bệnh lao đa kháng thuốc và bệnh sốt rét. Văn phòng này đóng cửa vào năm 2019.

Còn văn phòng của NSF – từng được dẫn đầu bởi Nancy Sung, một nhà khoa học người Mỹ, vốn là mắt xích quan trọng trong việc kết nối giữa các cộng đồng khoa học của Mỹ và Trung Quốc, Reuters dẫn nguồn tin từ một quan chức chính phủ Mỹ cho biết.

Quyết định không có lợi cho nước Mỹ

Quyết định cắt giảm các nhà khoa học và chuyên gia y tế của Mỹ tại Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc. Tổng thống Trump từ lâu cáo buộc Trung Quốc xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của Mỹ và “đánh cắp” hàng triệu công ăn việc làm của người dân Mỹ. Chính phủ Trung Quốc cho rằng các cáo buộc này là vô căn cứ. Hai bên đã nhiếu lần áp thuế trả đũa lẫn nhau.

Khi virus SARS-CoV-2 bùng phát, Tổng thống Trump đã gọi đây là “virus Trung Quốc” nhằm hướng sự chú ý của dư luận vào nơi khởi phát của virus. Về phần mình, Bắc Kinh đang cố gắng khẳng định vai trò đầu tàu trong việc chống lại dịch bệnh bằng cách cung cấp viện trợ cho Italy và nhiều quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề khác.

Trong 2 năm qua, Nhà Trắng đã hối thúc các cơ quan của Mỹ có sự hiện diện tại Trung Quốc cắt giảm các chương trình của họ cũng như vị trí quản lý những chương trình này, Reuters dẫn nguồn tin từ một quan chức Mỹ cho biết. Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc Terry Branstad đã cố gắng nhắc nhở Nhà Trắng về tầm quan trọng của sự hiện diện này. Tuy nhiên Nhà Trắng cho rằng mối quan hệ này là một chiều và không có lợi cho Mỹ.

Sau câu chuyện của Reuters về việc loại bỏ vị trí chủ chốt của CDC tại Trung Quốc, đội ngũ tái tranh cử của Tổng thống Trump đã đưa vấn đề này vào chiến dịch vận động gây quỹ. Trong một email gửi tới những người ủng hộ, họ cáo buộc những người chỉ trích ông Trump “đứng về phe Trung Quốc” và giúp Bắc Kinh “che đậy sự thật”.

Theo Reuters, việc giảm bớt nhân sự tại các cơ quan của Mỹ ở Trung Quốc, trong đó có chuyên gia y tế, các nhà khoa học và nhiều chuyên gia khác – những người có thể giúp Trung Quốc đưa ra phản ứng sớm hơn trước virus SARS-CoV-2, đồng thời cung cấp thêm nhiều thông tin cho chính phủ Mỹ về những gì có thể xảy ra đã khiến Washington cũng như các nước không kịp thời nắm bắt tình hình dịch bệnh.

CDC ngày 23/3 cho biết, Giám đốc Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) Robert Redfield đã quyết định bổ sung vị trí quản lý chương trình giảm thiểu những mối đe dọa với sức khỏe toàn cầu cho nhân sự của cơ quan này tại Trung Quốc. “Theo yêu cầu của ông Redfield, CDC đang xem xét bổ sung nhân sự về dài hạn để tăng cường sự hiện diện của cơ quan này tại Trung Quốc trong thời gian tới”, tuyên bố nêu rõ./.