ĐÀI PHÁT THANH VÀ TRUYỀN HÌNH THANH HÓA

Thanh Hoa Radio and Television
Đường dây nóng: 0237 3721150

Lễ hội Cầu Ngư - Nét văn hoá đặc trưng của cư dân vùng biển

Lễ hội Cầu ngư là hoạt động văn hóa tín ngưỡng gắn liền với các cộng đồng dân cư vùng biển. Lễ hội cầu ngư được xem là lễ trọng lớn nhất trong năm, cầu cho quốc thái, dân an, trời yên biển lặng, cầu cho ngư dân đi biển được mùa bội thu. Đây còn là một nét đẹp văn hóa địa phương, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, tri ân các thế hệ tiền nhân đã góp phần xây dựng nghề biển.

Minh Quyên - Thanh Thư - Xuân Quang

07/07/2023 18:29

Với 102 km bờ biển trải dài từ Nga Sơn đến Nghi Sơn, có lẽ không quá khi nói Thanh Hóa có cả một dải đất mang đặc trưng xứ biển. Biển, với những tính chất rất đặc biệt, đã góp phần hình thành nên tính cách con người, cùng phương thức sinh hoạt, cách thức mưu sinh mang nhiều nét riêng, không thể trộn lẫn. Đặc biệt hơn, sự bao bọc, chở che của biển cũng đem tới những làng chài bao đời cắm chân trên triền cát nóng giãy, hay những vùng đất bị bao quanh giữa vô vàn con sóng bạc đầu những nét đẹp văn hóa đặc trưng, riêng biệt…

Lễ hội Cầu Ngư - Nét văn hoá đặc trưng của cư dân vùng biển - Ảnh 2.

Hơn nửa thế kỷ hình thành và phát triển làng Diêm Phố, nay là xã Ngư Lộc, huyện Hậu Lộc (Thanh Hóa) cũng là chừng ấy năm người dân nơi đây ra khơi, bám biển để mưu sinh. Với quan niệm cá voi là "chúa tể" của biển cả, người dân xã Ngư Lộc đã lập đền thờ ngư Ông để tỏ lòng thành kính, song song đó là lễ hội cầu ngư được tổ chức hàng năm để cầu cho mưa thuận, gió hòa, trời yên bể lặng. 

Lễ hội Cầu Ngư - Nét văn hoá đặc trưng của cư dân vùng biển - Ảnh 3.

Trải qua nhiều năm, lễ cầu ngư đã trở thành nét đẹp văn hóa tâm linh trong lòng người dân Ngư Lộc. Do lễ hội Cầu Ngư là nét đẹp văn hóa linh thiêng nên người dân Ngư Lộc đã dành hơn 1 tháng để chuẩn bị. Trong công tác chuẩn bị thì việc làm Long Châu (hay còn gọi là thuyền rồng) là quan trọng nhất. Để làm Long Châu cần chọn ra những người khỏe mạnh, khéo tay, tỉ mỉ, đặc biệt là trong dòng họ không có tang. Long Châu được làm từ nứa, tre, xốp, giấy, phẩm màu... từ đó mô phỏng lên một chiếc thuyền rồng uy nghi, tượng trưng cho sức mạnh của biển cả. Trong lễ hội, Long Châu được người dân gửi gắm các lễ vật, được xem như ước nguyện của họ để cầu cho cuộc sống ấm no, mọi chuyến ra khơi thuận buồm xuôi gió. Ông Nguyễn Văn Đợi, Nghệ nhân xã Ngư Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa.

Lễ hội Cầu Ngư - Nét văn hoá đặc trưng của cư dân vùng biển - Ảnh 4.

Lễ hội Cầu Ngư (hay còn gọi là Lễ cầu mát) là một lễ hội truyền thống lâu đời được tổ chức vào ngày 21-24/2 Âm lịch. Lễ hội được bà con tổ chức trang nghiêm, thành kính, bày tỏ tình đoàn kết giữa các dòng họ với nhau, mong thần linh chứng giám. 81 dòng họ cùng với các chủ tàu trong xã đến trước thuyền Long Châu cầu khấn mong cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hoà, đời sống ngư dân ấm no hạnh phúc…

Sau phần lễ là phần hội với các hoạt động đậm đà bản sắc văn hóa vùng biển như câu mực, hát đối, thi cờ tướng, thi văn nghệ... thu hút đông đảo người dân tham gia, thể hiện cho tinh thần lạc quan, yêu đời, sự đoàn kết của người dân trong xã, cầu cho mưa thuận gió hòa, đánh bắt đầy khoang.

Trải qua nhiều thế kỷ, lễ hội Cầu Ngư được giữ gìn, bảo tồn và ngày càng phát triển, trở thành nét đẹp văn hóa đặc sắc của vùng biển Hậu Lộc nói riêng, xứ Thanh nói chung. Năm 2017  lễ hội Cầu Ngư được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là niềm vinh dự, sự ghi nhận để bảo tồn và phát huy giá trị của lễ hội.

Nếu như lễ hội Cầu Ngư ở xã Ngư Lộc, huyện Hậu Lộc là lễ hội mở đầu cho bức tranh đời sống sinh hoạt tinh thần của người dân miền biển trong một năm, thì lễ hội Cầu Ngư - bơi chải Sầm Sơn lại được tổ chức trong những ngày đầu hè, trước những chuyến ra khơi, vào lộng. Lễ hội được tổ chức để mọi người cầu cho mưa thuận gió hòa, sóng yên biển lặng, thuyền bè đi về đầy ắp cá, tôm...

Lễ hội Cầu Ngư - Nét văn hoá đặc trưng của cư dân vùng biển - Ảnh 6.

Theo sử sách ghi lại, cách đây hơn 700 năm (vào thế kỷ XIII), ở Cửa Hới, dưới sự lãnh đạo của Chiêu Minh Vương Trần Quang Khải, Kim Cương Tướng quân đã chỉ huy nhân dân địa phương tổ chức nhiều trận huyết chiến với quân Nguyên - Mông xâm lược lần thứ 2. Trong trận chiến này, quân giặc bị tổn thất nặng nề, còn triều đình và vua tôi nhà Trần trong thời gian rút quân vào Thanh Hóa đã được bảo vệ an toàn. Từ đó, Kim Cương Tướng quân được nhân dân thờ phụng tại đây và lễ hội cầu ngư - bơi chải cũng được tổ chức hàng năm.

Lễ hội Cầu Ngư - bơi chải không chỉ là lễ tế cầu mát, cầu mong các vị thần linh ban cho mưa thuận gió hòa, trời yên biển lặng, tôm cá đầy khoang, mùa màng tươi tốt, để ngư dân vùng biển có đời sống ấm no, hạnh phúc mà còn tạo niềm tin, động viên ngư dân tham gia vươn khơi bám biển, lao động sản xuất, bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc, xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh. Nét đặc sắc của lễ hội còn làm phong phú thêm các sản phẩm du lịch, tạo nên một hình ảnh đô thị du lịch biển Sầm Sơn ngày càng hiện đại văn minh nhưng vẫn đậm đà nét văn hóa truyền thống đặc trưng của địa phương...

Lễ hội Cầu Ngư - Nét văn hoá đặc trưng của cư dân vùng biển - Ảnh 8.

Với những ý nghĩa mang đậm tính nhân văn, lễ hội cầu ngư có vai trò quan trọng trong việc cố kết cộng đồng; lưu giữ, trao truyền những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của quê hương, đất nước. Đây cũng là dịp để các cộng đồng dân cư tăng cường đoàn kết, gắn bó, động viên nhau quyết tâm vươn khơi bám biển, giữ vững ngư trường; góp phần xây dựng cuộc sống ấm no và bảo vệ vùng biển thiêng liêng của Tổ quốc. 

Nguồn: Chuyên mục Văn hóa văn nghệ/TTV

Ý kiến bạn đọc

Xem thêm bình luận
Bế mạc Liên hoan phim quốc tế Hà Nội lần thứ VII: Trao 10 giải cho các bộ phim, diễn viên, đạo diễn xuất sắc

Bế mạc Liên hoan phim quốc tế Hà Nội lần thứ VII: Trao 10 giải cho các bộ phim, diễn viên, đạo diễn xuất sắc

09:07 , 12/11/2024

Tối 11/11, tại Hà Nội, đã diễn ra lễ bế mạc và trao giải thưởng Liên hoan phim quốc tế Hà Nội lần thứ VII (HANIFF VII) năm 2024. Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long; lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể và thành phố Hà Nội cùng đông đảo các nghệ sĩ, người làm điện ảnh, người yêu điện ảnh trong nước và quốc tế tham dự.

Tập kết ra Bắc năm 1954 - Cuộc chuyển quân lịch sử

Tập kết ra Bắc năm 1954 - Cuộc chuyển quân lịch sử

20:34 , 11/11/2024

Cách đây 70 năm, năm 1954, sau chiến thắng Điện Biên Phủ, Hiệp định Giơnevơ về việc lập lại hòa bình ở Đông Dương được ký kết. Với tầm nhìn chiến lược, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng đã quyết định: một mặt, phải tổ chức, bố trí lại lực lượng cán bộ ở miền Nam; mặt khác phải khẩn trương thực hiện việc chuyển quân, tập kết, đưa một số lượng lớn con em cán bộ, chiến sỹ và đồng bào miền Nam ra Bắc học tập để chuẩn bị lực lượng cho sự nghiệp cách mạng lâu dài. Đây là một quyết định lịch sử mang tầm chiến lược, thể hiện sự sáng suốt, tài tình, tầm nhìn xa, trông rộng của Đảng và Bác Hồ.

Đền thờ Tể tướng Nguyễn Quán Nho - Di tích lịch sử văn hóa quốc gia tại Thiệu Hóa

Đền thờ Tể tướng Nguyễn Quán Nho - Di tích lịch sử văn hóa quốc gia tại Thiệu Hóa

10:32 , 11/11/2024

Tiến sĩ Nguyễn Quán Nho là một trong bốn danh sĩ của đất Vạn Hà, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa. Ông đã làm quan đến chức Tể tướng thời Hậu Lê, công trạng nhiều và là tấm gương sáng thanh liêm cho hậu thế, xứng đáng được ghi nhớ và tôn vinh. Đền thờ Tể tướng Nguyễn Quán Nho tại thị trấn Thiệu Hoá đã được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia năm 1993 và là địa chỉ đỏ đối với du khách thập phương.

Khách quốc tế đến Việt Nam đạt hơn 14 triệu lượt

Khách quốc tế đến Việt Nam đạt hơn 14 triệu lượt

08:27 , 11/11/2024

Theo báo cáo của Cục Du lịch quốc gia, lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam tháng 10/2024 đạt hơn 1,4 triệu lượt khách. Tính chung 10 tháng năm 2024, Việt Nam đón hơn 14 triệu lượt khách du lịch quốc tế, tăng 41% so với cùng kỳ năm 2023.

Về phía Tây thành phố

Về phía Tây thành phố

16:49 , 10/11/2024

Từ trung tâm thành phố, đi về phía Tây, sẽ có bao điều thú vị. Qua cầu vượt Phú Sơn, cầu Cao, về sông Lê, chợ cầu Đống, núi Nhồi với những câu chuyện gắn với biết bao thăng trầm, đổi thay của mảnh đất này.

Hội nghị định hướng phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng Quan Sơn

Hội nghị định hướng phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng Quan Sơn

11:12 , 09/11/2024

Ngày 8/11, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa phối hợp với huyện Quan Sơn tổ chức Hội nghị xúc tiến, quảng bá, định hướng phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng của huyện.

Vẻ đẹp thanh tịnh của Thiền viện Trúc Lâm Hàm Rồng

Vẻ đẹp thanh tịnh của Thiền viện Trúc Lâm Hàm Rồng

09:56 , 08/11/2024

Bên cạnh các ngôi chùa cổ với hàng trăm năm tuổi, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có không ít công trình tôn giáo được xây dựng mới khang trang, bề thế. Trong đó, không thể không nhắc tới một ngôi thiền viện có kiến trúc đẹp, hiện đại mà vẫn mang đậm chất chùa Việt - uy nghi, trang nghiêm và thanh tịnh. Đó là Thiền viện Trúc Lâm Hàm Rồng.

Nơi lưu dấu nữ tướng anh hùng

Nơi lưu dấu nữ tướng anh hùng

21:55 , 07/11/2024

Lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam đã ghi lại không ít chương đau thương nhưng cũng rất đỗi hào hùng. Đó là những cuộc tranh đấu không ngơi nghỉ cho quyền tự quyết dân tộc, dù phải đối đầu với bất kỳ kẻ thù tàn bạo nào. Và hậu thế không thể không nhắc đến khởi nghĩa Bà Triệu - một trong những cuộc nổi dậy có tầm ảnh hưởng mạnh mẽ, đã làm lung lay đến tận gốc rễ thành lũy đô hộ nhà Ngô thời bấy giờ. Để tưởng nhớ, tri ân công đức Vua Bà, Nhân dân ta đã dựng đền thờ ở nhiều nơi. Trải qua biết bao thăng trầm dâu bể, giờ đây, những di tích này không chỉ là điểm tham quan du hút thu khách mà còn là nơi giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.

Về Xuân Lập thưởng thức đặc sản bánh răng bừa

Về Xuân Lập thưởng thức đặc sản bánh răng bừa

09:24 , 07/11/2024

Xứ Thanh từ lâu đã nổi tiếng với rất nhiều món ăn đặc sản trứ danh như: nem chua, bánh cuốn, hay chả tôm… Bên cạnh đó, xứ Thanh còn nổi danh với rất nhiều loại bánh ngon hấp dẫn mang đậm dấu ấn vùng miền, trong đó có bánh lá răng bừa ở vùng đất Xuân Lập, huyện Thọ Xuân.


Bảo tồn và phát huy giá trị các di tích lịch sử, cách mạng

Bảo tồn và phát huy giá trị các di tích lịch sử, cách mạng

08:56 , 07/11/2024

Thanh Hóa có hệ thống các di tích lịch sử cách mạng đa dạng và phong phú về số lượng cũng như thể loại. Trong những năm qua, các địa phương đã quan tâm, chỉ đạo việc trùng tu, tôn tạo phát huy giá trị các di tích lịch sử cách mạng trong giáo dục truyền thống yêu nước, lịch sử cách mạng cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân.