ĐÀI PHÁT THANH VÀ TRUYỀN HÌNH THANH HÓA

Thanh Hoa Radio and Television
Đường dây nóng: 0237 3721150

Lễ hội Cầu Ngư - Nét văn hoá đặc trưng của cư dân vùng biển

Lễ hội Cầu ngư là hoạt động văn hóa tín ngưỡng gắn liền với các cộng đồng dân cư vùng biển. Lễ hội cầu ngư được xem là lễ trọng lớn nhất trong năm, cầu cho quốc thái, dân an, trời yên biển lặng, cầu cho ngư dân đi biển được mùa bội thu. Đây còn là một nét đẹp văn hóa địa phương, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, tri ân các thế hệ tiền nhân đã góp phần xây dựng nghề biển.

Minh Quyên - Thanh Thư - Xuân Quang

07/07/2023 18:29

Với 102 km bờ biển trải dài từ Nga Sơn đến Nghi Sơn, có lẽ không quá khi nói Thanh Hóa có cả một dải đất mang đặc trưng xứ biển. Biển, với những tính chất rất đặc biệt, đã góp phần hình thành nên tính cách con người, cùng phương thức sinh hoạt, cách thức mưu sinh mang nhiều nét riêng, không thể trộn lẫn. Đặc biệt hơn, sự bao bọc, chở che của biển cũng đem tới những làng chài bao đời cắm chân trên triền cát nóng giãy, hay những vùng đất bị bao quanh giữa vô vàn con sóng bạc đầu những nét đẹp văn hóa đặc trưng, riêng biệt…

Lễ hội Cầu Ngư - Nét văn hoá đặc trưng của cư dân vùng biển - Ảnh 2.

Hơn nửa thế kỷ hình thành và phát triển làng Diêm Phố, nay là xã Ngư Lộc, huyện Hậu Lộc (Thanh Hóa) cũng là chừng ấy năm người dân nơi đây ra khơi, bám biển để mưu sinh. Với quan niệm cá voi là "chúa tể" của biển cả, người dân xã Ngư Lộc đã lập đền thờ ngư Ông để tỏ lòng thành kính, song song đó là lễ hội cầu ngư được tổ chức hàng năm để cầu cho mưa thuận, gió hòa, trời yên bể lặng. 

Lễ hội Cầu Ngư - Nét văn hoá đặc trưng của cư dân vùng biển - Ảnh 3.

Trải qua nhiều năm, lễ cầu ngư đã trở thành nét đẹp văn hóa tâm linh trong lòng người dân Ngư Lộc. Do lễ hội Cầu Ngư là nét đẹp văn hóa linh thiêng nên người dân Ngư Lộc đã dành hơn 1 tháng để chuẩn bị. Trong công tác chuẩn bị thì việc làm Long Châu (hay còn gọi là thuyền rồng) là quan trọng nhất. Để làm Long Châu cần chọn ra những người khỏe mạnh, khéo tay, tỉ mỉ, đặc biệt là trong dòng họ không có tang. Long Châu được làm từ nứa, tre, xốp, giấy, phẩm màu... từ đó mô phỏng lên một chiếc thuyền rồng uy nghi, tượng trưng cho sức mạnh của biển cả. Trong lễ hội, Long Châu được người dân gửi gắm các lễ vật, được xem như ước nguyện của họ để cầu cho cuộc sống ấm no, mọi chuyến ra khơi thuận buồm xuôi gió. Ông Nguyễn Văn Đợi, Nghệ nhân xã Ngư Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa.

Lễ hội Cầu Ngư - Nét văn hoá đặc trưng của cư dân vùng biển - Ảnh 4.

Lễ hội Cầu Ngư (hay còn gọi là Lễ cầu mát) là một lễ hội truyền thống lâu đời được tổ chức vào ngày 21-24/2 Âm lịch. Lễ hội được bà con tổ chức trang nghiêm, thành kính, bày tỏ tình đoàn kết giữa các dòng họ với nhau, mong thần linh chứng giám. 81 dòng họ cùng với các chủ tàu trong xã đến trước thuyền Long Châu cầu khấn mong cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hoà, đời sống ngư dân ấm no hạnh phúc…

Sau phần lễ là phần hội với các hoạt động đậm đà bản sắc văn hóa vùng biển như câu mực, hát đối, thi cờ tướng, thi văn nghệ... thu hút đông đảo người dân tham gia, thể hiện cho tinh thần lạc quan, yêu đời, sự đoàn kết của người dân trong xã, cầu cho mưa thuận gió hòa, đánh bắt đầy khoang.

Trải qua nhiều thế kỷ, lễ hội Cầu Ngư được giữ gìn, bảo tồn và ngày càng phát triển, trở thành nét đẹp văn hóa đặc sắc của vùng biển Hậu Lộc nói riêng, xứ Thanh nói chung. Năm 2017  lễ hội Cầu Ngư được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là niềm vinh dự, sự ghi nhận để bảo tồn và phát huy giá trị của lễ hội.

Nếu như lễ hội Cầu Ngư ở xã Ngư Lộc, huyện Hậu Lộc là lễ hội mở đầu cho bức tranh đời sống sinh hoạt tinh thần của người dân miền biển trong một năm, thì lễ hội Cầu Ngư - bơi chải Sầm Sơn lại được tổ chức trong những ngày đầu hè, trước những chuyến ra khơi, vào lộng. Lễ hội được tổ chức để mọi người cầu cho mưa thuận gió hòa, sóng yên biển lặng, thuyền bè đi về đầy ắp cá, tôm...

Lễ hội Cầu Ngư - Nét văn hoá đặc trưng của cư dân vùng biển - Ảnh 6.

Theo sử sách ghi lại, cách đây hơn 700 năm (vào thế kỷ XIII), ở Cửa Hới, dưới sự lãnh đạo của Chiêu Minh Vương Trần Quang Khải, Kim Cương Tướng quân đã chỉ huy nhân dân địa phương tổ chức nhiều trận huyết chiến với quân Nguyên - Mông xâm lược lần thứ 2. Trong trận chiến này, quân giặc bị tổn thất nặng nề, còn triều đình và vua tôi nhà Trần trong thời gian rút quân vào Thanh Hóa đã được bảo vệ an toàn. Từ đó, Kim Cương Tướng quân được nhân dân thờ phụng tại đây và lễ hội cầu ngư - bơi chải cũng được tổ chức hàng năm.

Lễ hội Cầu Ngư - bơi chải không chỉ là lễ tế cầu mát, cầu mong các vị thần linh ban cho mưa thuận gió hòa, trời yên biển lặng, tôm cá đầy khoang, mùa màng tươi tốt, để ngư dân vùng biển có đời sống ấm no, hạnh phúc mà còn tạo niềm tin, động viên ngư dân tham gia vươn khơi bám biển, lao động sản xuất, bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc, xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh. Nét đặc sắc của lễ hội còn làm phong phú thêm các sản phẩm du lịch, tạo nên một hình ảnh đô thị du lịch biển Sầm Sơn ngày càng hiện đại văn minh nhưng vẫn đậm đà nét văn hóa truyền thống đặc trưng của địa phương...

Lễ hội Cầu Ngư - Nét văn hoá đặc trưng của cư dân vùng biển - Ảnh 8.

Với những ý nghĩa mang đậm tính nhân văn, lễ hội cầu ngư có vai trò quan trọng trong việc cố kết cộng đồng; lưu giữ, trao truyền những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của quê hương, đất nước. Đây cũng là dịp để các cộng đồng dân cư tăng cường đoàn kết, gắn bó, động viên nhau quyết tâm vươn khơi bám biển, giữ vững ngư trường; góp phần xây dựng cuộc sống ấm no và bảo vệ vùng biển thiêng liêng của Tổ quốc. 

Nguồn: Chuyên mục Văn hóa văn nghệ/TTV

Ý kiến bạn đọc

Xem thêm bình luận
Hiên ngang đồi Quyết Thắng

Hiên ngang đồi Quyết Thắng

15:27 , 17/11/2024

Hàm Rồng - một thắng tích nổi tiếng, nơi đây sông núi ruộng đồng, xóm làng, phố xá hòa quyện đan xen, tạo thành cảnh quan kỳ vĩ rất sinh động với nhiều di tích lịch sử, văn hóa cách mạng còn sống mãi với thời gian. Trong quần thể di tích lịch sử văn hóa Hàm Rồng, thành phố Thanh Hóa, nổi bật là 2 chữ “Quyết thắng” trên ngọn núi Cánh Tiên lừng lững, hiên ngang, chứng kiến bao đổi thay của vùng đất Hạc thành.

Bảo tàng Thanh Hóa chuyển đổi số

Bảo tàng Thanh Hóa chuyển đổi số

11:30 , 17/11/2024

Thời gian qua, bằng những giải pháp cụ thể, Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa đã và đang từng bước số hóa hiện vật hiện đang lưu giữ. Từ đó, góp phần thu hút đông đảo công chúng đến tham quan, trải nghiệm.

Bình yên tại thiên đường nghỉ dưỡng Lamori

Bình yên tại thiên đường nghỉ dưỡng Lamori

09:09 , 16/11/2024

Trong mỗi chuyến hành trình đến với Xứ Thanh, du khách đều có những trải nghiệm mới mẻ và hấp dẫn chờ đón. Ngày hôm nay, chúng tôi xin giới thiệu đến quý vị một điểm nghỉ dưỡng với vẻ huyền ảo đầy cuốn hút - đó chính là LAMORI Resort, tọa lạc tại xã Thọ Lâm, huyện Thọ Xuân.

Tây Ninh - Điểm du lịch hấp dẫn bậc nhất vùng Đông Nam Bộ

Tây Ninh - Điểm du lịch hấp dẫn bậc nhất vùng Đông Nam Bộ

08:23 , 15/11/2024

Trong những năm qua, Tây Ninh đang vươn mình mạnh mẽ thành điểm đến hấp dẫn của Đông Nam Bộ, với bức tranh du lịch đa dạng, đậm đà bản sắc văn hóa, lịch sử và cảnh quan thiên nhiên độc đáo.

Cải thiện chỉ số năng lực cạnh tranh DDCI trong lĩnh vực Văn hóa - Thể thao - Du lịch

Cải thiện chỉ số năng lực cạnh tranh DDCI trong lĩnh vực Văn hóa - Thể thao - Du lịch

20:17 , 14/11/2024

Chiều ngày 14/11, Sở Văn hoá – Thể thao và Du lịch tổ chức hội nghị bàn giải pháp cải thiện chỉ số năng lực cạnh tranh (DDCI).

Thiêng liêng những kỉ vật đồng bào miền Nam tập kết ra Bắc gửi tặng Bác Hồ

Thiêng liêng những kỉ vật đồng bào miền Nam tập kết ra Bắc gửi tặng Bác Hồ

08:03 , 14/11/2024

Cách đây 70 năm, trên chuyến tàu tập kết ra Bắc, đồng bào miền Nam đã gửi tặng Bác Hồ những kỉ vật thiêng liêng chứa dựng niềm kính yêu dành cho Người. Những món quà ý nghĩa ấy đã được Bác trân trọng, nâng niu và gìn giữ với tình cảm tha thiết “Miền Nam yêu quý luôn trong trái tim tôi”.

Hàng nghìn khách tham quan Bắc Bộ Phủ

Hàng nghìn khách tham quan Bắc Bộ Phủ

07:45 , 13/11/2024

Bắc Bộ Phủ với kiến trúc Pháp cổ cùng nhiều câu chuyện lịch sử đã thu hút hàng nghìn lượt khách đến xem trong lần đầu mở cửa.

Du lịch Ninh Bình cán đích sớm với trên 7,6 triệu lượt khách

Du lịch Ninh Bình cán đích sớm với trên 7,6 triệu lượt khách

07:42 , 13/11/2024

Chỉ trong 10 tháng, tỉnh Ninh Bình đã đón trên 7,6 triệu lượt khách du lịch, tăng 30,86% so với cùng kỳ và bằng 102,4% so với kế hoạch năm 2024.

Việt Nam đón trên 14,1 triệu lượt khách quốc tế 10 tháng đầu năm 2024

Việt Nam đón trên 14,1 triệu lượt khách quốc tế 10 tháng đầu năm 2024

16:07 , 12/11/2024

Theo số liệu mới đây nhất từ Tổng cục Thống kê, trong 10 tháng đầu năm 2024, đã có hơn 14,1 triệu lượt khách quốc tế đến Việt Nam, tăng 41,3% so với cùng kỳ năm trước. Riêng tháng 10/2024, Việt Nam đón 1,42 triệu lượt khách quốc tế.

Thanh Hoá bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Thanh Hoá bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

10:13 , 12/11/2024

Trong những năm qua, nhờ sự quan tâm của các cấp các ngành có liên quan, chính quyền các địa phương và đội ngũ nghệ nhân dân gian, nhiều loại hình văn hóa phi vật thể như lễ hội, nghệ thuật trình diễn dân gian của tỉnh đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Việc tôn vinh các di sản văn hóa phi vật thể còn mở ra cơ hội quảng bá văn hóa, du lịch cho các địa phương.