Lung linh thắng cảnh Phố Cát

Về với thị trấn Vân Du, huyện Thạch Thành, ngoài sức hút của cảnh sắc thiên nhiên, du khách không thể bỏ qua di tích và thắng cảnh Đền Mẫu Phố Cát – trung tâm sinh hoạt văn hóa – tín ngưỡng độc đáo, nơi gắn liền với tín ngưỡng thờ Mẫu trên mảnh đất Thạch Thành nói riêng và xứ Thanh nói chung.

Đền Mẫu - thờ Thánh mẫu Liễu Hạnh - Ngôi đền với kiến trúc truyền thống mang những dấu ấn riêng của vùng núi xứ Thanh.

Đền Phố Cát được dựng vào khoảng niên hiệu Cảnh Hưng (1740 - 1786); đến năm 1896 được trùng tu tiền đường, làm giải vũ, tô tượng. Đền Phố Cát nằm ở lưng chừng núi, thoáng đãng, với địa thế đẹp. 

Bên cạnh đền Mẫu còn có đền Quan Giám sát thờ Quan Đệ nhị Giám Sát. Ông vốn là con trai thứ 2 của Vua Bát Hải Động Bình, hạ phàm đầu thai vào Hoàng cung, về sau được giao quyền giám sát cai quản sơn lâm, thượng ngàn.

Thánh Mẫu Liễu Hạnh và Quan đệ nhị giám sát là những vị thần mà Nhân dân ở đây thờ tự với mong muốn được thần bảo hộ, che chở cho cuộc sống bình an.

Dòng suối nhỏ trước đền Phố Cát và đền Quan Giám sát khiến bức tranh phong cảnh nơi đây thêm phần lung linh, kì ảo. Đặc biệt, điểm nhấn là cây cầu đá hình vòng cung, trải qua thời gian vẫn đứng vững, càng tôn thêm nét mềm mại, duyên dáng cho di tích.

Những truyền thuyết và lịch sử đan xen đã làm cho di tích Phố Cát vừa gần gũi vừa nhuốm màu huyền thoại, linh thiêng. Câu chuyện về Mẫu đi vào đời sống Nhân dân, vào ca dao, tục ngữ như sự hiện thân của những giá trị tốt đẹp. Để rồi, người phụ nữ vốn là con gái nhà trời ấy đã trở thành "Thánh mẫu", một trong bốn vị thánh "tứ bất tử" trong văn hóa dân gian Việt Nam.

Với cảnh quan tuyệt đẹp và giá trị lịch sử, tâm linh sâu sắc, di tích thắng cảnh Phố Cát đã được công nhận là di tích cấp tỉnh vào năm 1998.

Nơi đây không chỉ là điểm tham quan, du lịch văn hóa tâm linh hấp dẫn mà hơn hết còn góp phần khẳng định vai trò, vị thế của xứ Thanh trong dòng chảy văn hóa Việt Nam.