Ký ức tự hào của những "chị gánh, anh thồ" lên Điện Biên

70 năm đã trôi qua, những lời ca, tiếng hát trên con đường tải lương lên Điện Biên Phủ năm xưa vẫn được Bà Trịnh Thị Miên ở xã Định Hải, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa cất lên cao vút gợi nhớ một thời thanh niên sôi nổi. Tiếng hát đã từng át đi tiếng bom, tiếp thêm sức mạnh cho bà cùng đoàn dân công xe thồ, gánh bộ vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để hoàn thành nhiệm vụ được giao. 

18 tuổi, hăm hở đi dân công gánh bộ lên Điện Biên Phủ với lòng yêu nước và nhiệt huyết của tuổi trẻ, bà đã có mặt trên những tuyến lửa ác liệt gánh gạo tiếp viện cho chiến trường.

Bà Trịnh Thị Miên, Xã Định Hải, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa: "Lúc bấy giờ chị em chúng tôi đi dân công vui lắm, vừa đi vừa hát, ai có gì đem theo nấy, không ngại khó khăn, gian khổ".

Tháng 8/1953, đoàn xe thồ hỏa tuyến Thanh Hóa lên đường đi phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ. Tại thị xã Thanh Hóa đã có một phong trào động viên với khẩu hiệu "Đèo cao thì mặc đèo cao, tinh thần tiếp viện còn cao hơn đèo". Đảng bộ và Nhân dân thị xã đã huy động nguồn tài chính và phương tiện từ nhân dân. Dù chiếc xe đạp khi ấy là tài sản lớn của mỗi gia đình, nhưng người dân vẫn sẵn sàng hy sinh, đóng góp cho Tổ quốc và hăng hái lên đường tham gia đoàn xe đạp thồ.

Lúc bấy giờ, ông Trần Khôi, ở phường Ngọc Trạo, thành phố Thanh Hóa là Chính trị viên Đại đội xe thồ của thị xã Thanh Hóa.

Tấm hình chụp cùng đồng đội, những bằng khen, giấy khen chiến sĩ dân công vẻ vang mặt trận Điện Biên Phủ được Hội đồng cung cấp mặt trận tỉnh Thanh Hóa và Ủy ban Hành chính tỉnh Thanh Hóa trao tặng 70 năm về trước đã úa màu thời gian nhưng vẫn được ông nâng niu, cất giữ cẩn thận. Ký ức hiện về trong ông tuy gian khổ nhưng vẫn thật hào hùng.

Ông Trần Khôi, Phường Ngọc Trạo, thành phố Thanh Hóa cho biết: "Con đường huyền thoại của Điện Biên Phủ là con đường đầy xương máu của thanh niên xung phong, dân công... Dân công vận tải xe thồ, vận tải ô tô, ngựa, lương thực"...

Cụ ông Nguyễn Bá Điền ở xã Thuận Minh, huyện Thọ Xuân năm nay đã 101 tuổi, trí nhớ không còn minh mẫn nhưng vẫn rất hào hứng kể chuyện đi dân công Điện Biên. Lúc đó, làng quê Yên Lược quê hương ông là một trong những kho chứa lương thực cho Điện Biên Phủ. 

Gia đình ông cũng dành hai gian nhà để bí mật cất giấu lương thực cho chiến dịch, bản thân ông xung phong tải lương bằng xe đạp thồ lên đến tận Cò Nòi, Sơn La. Mỗi khi thời tiết giao mùa với những cơn mưa rả rích thì ký ức "mưa dầm, cơm vắt" của người dân công năm xưa lại ùa về.

Ông Nguyễn Bá Điền, Thôn Yên Lược, xã Thuận Minh, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hoá cho biết: "Chúng tôi đã đi qua những cung đường rất khó đi, đường đèo dốc nhưng với tinh thần quyết tâm, chúng tôi đều đã đi qua được"

70 năm sau chiến thắng Điện Biên Phủ, "con đường tải lương" năm xưa giờ đây đã đổi khác. Nhưng ký ức về con đường huyền thoại ấy vẫn còn nguyên vẹn trong tâm trí của hàng ngàn dân công hỏa tuyến, thanh niên xung phong đã hăng hái tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ. 

Cả một thế hệ mang trong mình trái tim "rực lửa", vượt mọi gian lao, luôn biết chịu đựng gian khổ, hy sinh để góp phần đánh thắng kẻ thù, giải phóng đất nước. " Dốc Pha Đin chị gánh, anh thồ/ Đèo Lũng Lô anh hò, chị hát/ Dù bom đạn xương tan thịt nát/ Không sờn lòng, không tiếc tuổi xanh". Thơ ca và lịch sử đã vinh danh những "chị gánh, anh thồ" của Thanh Hóa xúc động, tự hào như thế.