Huyện Quan Sơn xây dựng khu tái định cư cho đồng bào vùng thiên tai

Quan Sơn là huyện miền núi cao, biên giới của tỉnh Thanh Hóa, thường xuyên phải đối mặt với các loại hình thiên tai như lũ ống, lũ quét, sạt lở đất mỗi khi mùa mưa bão đến. Hầu như năm nào, huyện cũng bị ảnh hưởng bởi thiên tai. Còn nhớ, vào thời điểm tháng 8/2019, một trận lũ quét kinh hoàng đã gây thiệt hại lớn cho nhân dân bản Sa Ná, xã Na Mèo, huyện Quan Sơn khiến 10 người chết, 51 ngôi nhà bị cuốn trôi, hư hỏng. Ngay sau đó, Đảng bộ, chính quyền tỉnh Thanh Hóa đã nhanh chóng khẩn cấp, xây dựng các khu tái định cư cho người dân. Với sự quan tâm hỗ trợ của trung ương, của tỉnh, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và người dân cả nước, khu tái định cư Sa Ná đã được xây dựng với diện tích 5,3 ha, tổng mức đầu tư 43,5 tỉ đồng.

Trong gần 5 năm qua, bản Sa Ná đã tiếp tục được Đảng, Nhà nước, chính quyền địa phương đầu tư nhiều công trình phúc lợi, tạo điều kiện cho đồng bào về nơi ở, nơi sản xuất, nơi sinh hoạt văn hóa, học tập. Bản có 78 hộ dân với hơn 340 nhân khẩu đồng bào dân tộc Thái thì tất cả các hộ dân đều có nhà kiên cố khang trang và tiện nghi sinh hoạt đầy đủ. Các điểm trường tiểu học, nhà văn hóa cộng đồng đáp ứng nhu cầu học tập, vui chơi, sinh hoạt văn hóa của bà con. Ông Ngân Văn Thêu, Bí thư chi bộ, Trưởng Bản Sa Ná, xã Na Mèo, huyện Quan Sơn cho biết: "Sa Ná được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, lãnh đạo huyện cũng quan tâm, xây dựng cho bà con có đường, có trường. Kinh tế huyện cũng hỗ trợ cho bà con hăng hái sản xuất, đời sống phát triển rõ rệt, giảm tỷ lệ hộ nghèo".

Những năm qua, cùng với sự quan tâm đầu tư các nguồn lực hỗ trợ của trung ương, của tỉnh, huyện Quan Sơn đã có nhiều nỗ lực trong việc thực hiện quy hoạch, bố trí, sắp xếp ổn định dân cư vùng thiên tai, có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét trên địa bàn.

Trong giai đoạn từ năm 2018 đến nay, huyện Quan Sơn đã rà soát, bố trí quỹ đất để sắp xếp ổn định dân cư cho các hộ dân tại khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét theo Kết luận số 590 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa và Quyết định của Chủ tịch UBND tỉnh về việc sắp xếp, ổn định dân cư khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các huyện miền núi của tỉnh giai đoạn 2021 - 2025.

Trên địa bàn huyện Quan Sơn đã và đang triển khai thực hiện 5 khu tái định cư tập trung cho 276 hộ dân; 8 khu tái định cư liền kề bố trí cho 291 hộ và quy hoạch bố trí tái định cư xen ghép cho 417 hộ. Đến nay huyện đã có 2 khu tái định cư tập trung theo hình thức đầu tư khẩn cấp hoàn thành và với hơn 100 hộ dân. Xác định các khu tái định cư là công trình xây dựng theo hình thức đầu tư khẩn cấp, liên quan đến tính mạng, tài sản của Nhân dân, theo đúng tinh thần "trên nóng dưới cũng phải nóng", các cấp ủy, chính quyền từ huyện đến cơ sở ở Quan Sơn đã phối hợp chặt chẽ, hiệu quả, giải quyết khó khăn, vướng mắc. Các khu đất mới bố trí tái định cư được lựa chọn kỹ nguồn gốc đất, nền đất ổn định, thuận lợi về giao thông, nguồn nước, nơi sản xuất nông nghiệp.

Khu tái định cư Co Hương, bản Ngàm, xã Tam Thanh được đầu tư xây dựng trên diện tích 2,1 ha theo hình thức khẩn cấp từ tháng 11/2021, hoàn thành vào tháng 7/2022 với tổng mức đầu tư hơn 12.800 tỷ đồng. Dự án phục vụ di dời khẩn cấp 36 hộ, 178 khẩu sinh sống ở nơi có nguy cơ cao bị lũ quét, sạt lở đất, thuộc khu Co Hương, bản Ngàm. Ngoài được Nhà nước đầu tư khu tái định cư, người dân khu Co Hương còn được tỉnh hỗ trợ 50 triệu đồng/hộ để di dời, xây dựng nhà cửa.

Ngay sau đến nơi ở mới, 36 hộ dân ở khu Co Hương đã được các cấp ủy, chính quyền huyện Quan Sơn hỗ trợ mô hình phát triển sản xuất nuôi bò sinh sản, cũng như trồng cây ăn quả, cây bóng mát, đến nay cuộc sống đã đi vào ổn định. Các chính sách hỗ trợ của Đảng, Nhà nước đều đến với người dân đầy đủ, giúp họ yên tâm an cư, lạc nghiệp. Ông Lò Văn Tiên, Bí thư chi bộ, Trưởng Bản Ngàm, xã Tam Thanh, huyện Quan Sơn, tỉnh Thanh Hóa cho biết: "Cơ sở hạ tầng được đầu tư. Ngoài ra còn được sự hỗ trợ của xã huy động ngày công dựng nhà cho các hộ khu tái định cư ở đây. Nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước hỗ trợ kinh phí cho các hộ di dời tái định cư, được hỗ trợ như vậy đời sống bà con vui vẻ, ổn định".

Để ổn định đời sống cho bà con các vùng tái định cư, Đảng bộ huyện Quan Sơn có chủ trương gắn đầu tư xây dựng các khu tái định cư tập trung với nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Từ cơ sở hạ tầng được Nhà nước đầu tư đồng bộ, huyện sẽ phát triển các mô hình sản xuất, cải thiện và nâng cao đời sống người dân, thực hiện xây dựng các khu tái định cư thành những bản nông thôn mới kiểu mẫu. Huyện Quan Sơn cử cán bộ, đảng viên phụ trách thôn, bản "cắm" tại bản tái định cư theo mô hình 3+1, cùng ở, cùng làm với Nhân dân, hướng dẫn người dân chuyển về nơi ở mới bắt tay ngay vào việc tổ chức lại đời sống.

Tuy nhiên, theo rà soát mới đây, trên địa bàn huyện còn có 875 hộ có nguy cơ mất an toàn cao trong mùa mưa lũ, sống trên các vị trí thường xuyên xảy ra thiên tai. Trong đó có 303 hộ có nguy cơ bị lũ ống, lũ quét, 572 hộ có nguy cơ bị sạt lở đất. Toàn huyện có 70 điểm xung yếu, trong đó 30 điểm xung yếu về sạt lở đất đá, bở sông. 30 điểm xung yếu sạt lở đất đá tại các tuyến đường giao thông, 10 điểm xung yếu về lũ ống, lũ quét.

Tuy nhiên, việc tái định cư cho người dân là việc không hề dễ dàng. Huyện đang gặp nhiều khó khăn vì không có quỹ đất để di dời các hộ dân. Hầu hết bà con đều là hộ nghèo, mong muốn của các hộ là được cải tạo tại chỗ. Bên cạnh đó, nguồn kinh phí hỗ trợ của tỉnh thấp, khó đáp ứng được tái định cư liền kề và xen ghép. Trước tình hình đó, huyện ủy, UBND huyện Quan Sơn đã tăng cường các đoàn công tác sâu sát cơ sở, gặp gỡ Nhân dân, làm việc với các xã, tháo gỡ khó khăn, ưu tiên bố trí tái định cư xen ghép, phát huy truyền thống tương thân tương ái của cộng đồng dân cư trong việc hỗ trợ tìm kiếm quỹ đất và xây dựng nhà ở tại nơi ở mới cho các hộ dân. 

Huyện cũng huy động sự tham gia của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị xã hội trong vận động quần chúng Nhân dân thực hiện đề án. Ông Nguyễn Văn Sinh, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND huyện Quan Sơn, tỉnh Thanh Hóa cho biết: "Về lâu dài, huyện cũng đang triển khai công tác tái định cư xen ghép, tập trung, liền kề theo 4845 UBND tỉnh và theo thông báo Kết luận số 74 của Chủ tịch UBND tỉnh về công tác bổ sung các khu tái định cư phòng chống thiên tai các huyện miền núi tỉnh Thanh Hóa từ giai đoạn 2024 đến 2025".

Mục tiêu của Đảng bộ, chính quyền huyện Quan Sơn là phấn đấu từ nay đến hết năm 2025 sẽ hoàn thành việc sắp xếp tái định cư cho các hộ dân vùng nguy cơ cao về thiên tai. Huyện Quan Sơn tiếp tục phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng, nhanh chóng hoàn chỉnh các thủ tục đầu tư và đẩy nhanh tiến độ thi công khi đủ các điều kiện quy định. Đỗ Đức Đồng thời, Ban Thường vụ Huyện ủy vận động, kêu gọi quyên góp, ủng hộ để hỗ trợ các hộ dân vùng ảnh hưởng thiên tai đã thực hiện di chuyển đến nơi ở mới khắc phục khó khăn, ổn định đời sống.

Dẫu biết rằng phía trước vẫn còn đó nhiều gian nan nhưng với sự quan tâm, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước cùng sự nỗ lực, chung sức, đồng lòng của cấp ủy, chính quyền địa phương, bà con Nhân dân, hy vọng những người dân vùng nguy cơ cao về thiên tai của huyện sẽ sớm được chuyển đến ở trong những ngôi nhà được xây dựng nên từ "ý Đảng - lòng dân" ở khu tái định cư.