Sắc màu các dân tộc xứ Thanh
Bá Thước gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống
Huyện Bá Thước là nơi sinh sống lâu đời của bà con các dân tộc Thái, Mường. Bởi vậy, đây cũng là địa phương có nền văn hóa phát triển đa dạng. Theo số liệu thống kê, hiện nay, Bá Thước có 55 di tích có yếu tố tín ngưỡng, tôn giáo, di chỉ khảo cổ học, di tích tôn vinh công đức của các bậc tiền nhân, các danh nhân có công trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước… Ngoài ra, cộng đồng người Thái, Mường còn lưu giữ nhiều nét đẹp văn hóa, thông qua những đặc trưng về trang phục, nhà ở, cách ứng xử, giao tiếp hay các lễ tục truyền thống...
Độc đáo ngày hội “Hương sắc vùng cao”
Cứ 5 năm một lần, đồng bào các dân tộc thiểu số miền núi xứ Thanh lại hội tụ, cùng nhau khoe sắc trong Lễ hội văn hóa “Hương sắc vùng cao”, Liên hoan Văn nghệ dân gian – Phiên chợ vùng cao. Lễ hội vốn đã đa dạng hoạt động văn hóa độc đáo, Lễ hội văn hóa “Hương sắc vùng cao” năm 2023 lại thêm phần phong phú và đầy màu sắc, bởi sự kiện này được tổ chức tại vùng đất Quế Ngọc Châu Thường, đồng thời với Tuần lễ Văn hóa Thể thao và Du lịch lần thứ 5 của huyện Thường Xuân. Đây là dịp để đồng bào các dân tộc miền núi Thanh Hóa, du khách gần xa được dịp giao lưu chia sẻ, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, bảo tồn và phát huy các bản sắc văn hóa truyền thống.
Nét đẹp trang phục đồng bào Mông xứ Thanh
Mỗi dân tộc đều có những bộ trang phục truyền thống riêng và dựa vào các bộ trang phục truyền thống chúng ta có thể phân biệt, nhận biết đó là dân tộc nào. Bởi mỗi bộ trang phục truyền thống đều thể hiện khả năng sáng tạo, tính thẩm mỹ cao và sự độc đáo từ cách kết hợp hoa văn cho đến màu sắc. Từ đó, tạo nên nét riêng biệt trong bộ trang phục truyền thống. Hiện nay, ở vùng miền núi xứ Thanh cùng với đồng bào các dân tộc như Thái, Mường, Dao, Thổ... thì đồng bào Mông là một trong số những dân tộc đang còn gìn giữ được nhiều nét đặc sắc nhất trong trang phục của dân tộc mình.
Nơi góp phần bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống
Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc là chiến lược phát triển bền vững quốc gia, trong đó giáo dục đóng góp vai trò quan trọng. Trong hệ thống các trường phổ thông dân tộc nội trú, giáo dục về văn hóa truyền thống được coi trọng song song với giảng dạy về kiến thức. Thông qua giáo dục, các em học sinh sẽ hiểu hơn về các giá trị văn hóa truyền thống vật thể và phi vật thể của các dân tộc, đồng thời ra sức học tập, tôn trọng sự đa dạng văn hóa, gìn giữ, lưu truyền và phát huy bản sắc tốt đẹp ấy trong cuộc sống hôm nay và mai sau.
Diễn xướng cồng chiêng trong âm nhạc Thái
Nhắc đến du lịch cộng đồng ở xứ Thanh là nhắc đến đồng bào Thái; nhắc đến diễn xướng âm nhạc dân tộc Thái là nhắc đến cồng, chiêng. Trong 6 dân tộc thiểu số sống quây quần trên dải đất xứ Thanh, chỉ có đồng bào Thái và Mường là sử dụng âm nhạc cồng, chiêng và mỗi dân tộc lại mang những nét văn hóa riêng của mình. Từ xa xưa, những âm thanh trầm bổng của cồng, chiêng đã gắn bó mật thiết với đời sống đồng bào. Khi đến thăm các bản làng của người Thái xứ Thanh, chắc chắn chúng ta sẽ được thưởng thức các màn diễn xướng cồng, chiêng độc đáo, và được đắm mình trong những điệu xòe, điệu sạp rộn ràng, lôi cuốn…
Độc đáo chợ phiên Nhi Sơn
Ở các huyện vùng cao xứ Thanh có rất nhiều chợ phiên nổi tiếng được nhiều người biết đến như: chợ Ngàm (huyện Lang Chánh), chợ phố Đoàn (huyện Bá Thước), hay chợ Na Mèo ( huyện Quan Sơn)... Và chắc hẳn khi nhắc đến chợ phiên Nhi Sơn (huyện Mường Lát), nhiều người sẽ ấn tượng bởi chợ phiên này không đơn thuần là nơi diễn ra các hoạt động giao thương, trao đổi hàng hóa mà còn là dịp để người dân địa phương gặp gỡ, giao lưu văn hóa, nơi hội tụ và lan tỏa những giá trị tinh thần tốt đẹp.
Huyện Ngọc Lặc phát huy vai trò của Nhân dân trong gìn giữ văn hóa truyền thống
Những năm qua, ở huyện miền núi Ngọc Lặc, việc bảo tồn văn hóa truyền thống của các dân tộc đã được các cấp chính quyền đặc biệt quan tâm, Nhân dân nhiệt tình ủng hộ. Thông qua các phong trào như: “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Chung tay Xây dựng Nông thôn mới”…, huyện Ngọc Lặc đã phát huy vai trò chủ thể của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn trong việc tham gia giữ gìn và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống.
Những nét mới trong lễ hội truyền thống vùng cao
Miền núi phía Tây của tỉnh Thanh Hóa là nơi sinh sống của gần 1 triệu người, chủ yếu là đồng bào các dân tộc thiểu số như: Mường, Thái, Mông, Khơ Mú, Thổ, Dao… Mỗi dân tộc có những nét văn hóa, tín ngưỡng, phong tục, tập quán khác nhau. Mỗi dân tộc, hoặc một nhóm cộng đồng các dân tộc cũng có những lễ hội truyền thống đặc trưng. Trong quá trình phát triển, nhiều lễ hội truyền thống ở miền núi Thanh Hóa đã và đang có sự tiếp nhận, biến đổi, kết hợp giữa các yếu tố truyền thống và đương đại để phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội của mỗi địa phương, theo định hướng của Đảng và Nhà nước ta về phát triển văn hóa, con người thời kỳ hội nhập, phát triển.
Những người nặng lòng với sắc màu thổ cẩm
Trước kia, trong các ngôi nhà sàn của người Thái, người Mường luôn có những khung cửi ngày đêm lách cách thoi đưa. Âm thanh ấy từng bị mai một trong xã hội hiện đại và được hồi sinh bởi những người phụ nữ tài hoa, nặng lòng với nét đẹp truyền thống dân tộc. Mỗi tấm thổ cẩm đa dạng màu sắc, hoa văn, toát lên vẻ đẹp đặc trưng của núi rừng… Là biểu tượng nét đẹp tâm hồn, nhân cách của người tạo ra nó. Đó là tình yêu lao động, nết chịu thương chịu khó của những phụ nữ dân tộc thiểu số vùng cao.
Độc đáo ẩm thực Châu Lang
Với chủ đề “ Hồn dân tộc – hội tụ tinh hoa đất Châu Lang”, Lễ hội Chí Linh Sơn đã tạo được sức lan tỏa, hiệu ứng cao trong cộng đồng các dân tộc ở Lang Chánh, mang đến không gian văn hóa ẩm thực đặc sắc, tôn vinh những giá trị độc đáo và sức sống mạnh mẽ, trường tồn của không gian văn hóa ẩm thực trên địa bàn.
Những người “giữ lửa” cho văn hóa vùng cao
Trong hơi thở sôi động của nhịp sống hiện đại, đâu đó khắp các bản vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, chúng ta vẫn dễ dàng bắt gặp những nét đẹp văn hóa truyền thống của các dân tộc. Để những giá trị văn hóa đặc sắc luôn hiện hữu, không thể không kể đến vai trò “giữ lửa” của chị em phụ nữ miền sơn cước. Mỗi người phụ nữ, đặc biệt là những người cao tuổi, ở các bản làng vùng đồng bào dân tộc Thái, vẫn ngày đêm cần mẫn, âm thầm, nỗ lực trao truyền với mong ước bảo tồn, gìn giữ giá trị văn hóa cho muôn đời sau...
