Biển xứ Thanh – Những khúc tình ca

Nhắc đến biển xứ Thanh, phải nhắc đến Sầm Sơn - thành phố trẻ nằm bên bờ sóng; nơi trời đất, sông biển giao hòa tạo nên vẻ đẹp thơ mộng; nơi các giá trị văn hóa- lịch sử trường tồn, ẩn chứa nhiều  câu chuyện thấm đẫm sắc màu huyền thoại; nơi những lễ hội truyền thống và hiện đại diễn ra náo nhiệt, tạo nên không gian rực rỡ sắc màu.

Không phải ngẫu nhiên Sầm Sơn được mệnh danh là “thiên đường mùa hạ”. Với bờ biển dài thoai thoải, bãi cát trắng mịn, kề bên là dãy núi Trường Lệ xanh biếc, Sầm Sơn mang vẻ đẹp thiên nhiên căng tràn sức sống. Ở nơi này, sóng vỗ ngàn năm kể mãi bao giai thoại về những vị thần có công an dân hộ quốc, về chuyện tình son sắt thủy chung tạc nên hòn Trống Mái. Người dân qua bao thế kỷ đã dựng xây nên những vạn chài sầm uất, mang đậm dấu ấn văn hóa biển khơi.

Ngoài bãi biển đẹp, Sầm Sơn còn có những danh thắng làm say lòng du khách, không chỉ bởi cảnh quan bên ngoài, mà còn bởi những trầm tích văn hóa sâu đằm bên trong. Một trong số đó là hòn Trống Mái và sự tích ra đời nhuốm sắc màu  thần thoại.

Chuyện kể rằng, thuở xưa, ở Sầm Thôn có cặp vợ chồng nghèo, ngày ngày chăm chỉ bám biển mưu sinh. Cuộc sống của họ dẫu khó khăn nhưng ngập tràn hành phúc. Năm nọ, nước biển dâng cao, dân làng đều chết hết. Cặp vợ chồng may mắn thoát nạn, nhưng không còn gì ăn. Một hôm, người chồng lên núi tìm thức ăn, nhưng đi mãi không về. Người vợ ở nhà mỏi mòn chờ đợi, song vẫn bặt vô âm tín. Nàng bèn theo dấu chân đi tìm chồng. Cuối cùng, khi kiệt sức, nàng mới tìm thấy xác chồng. Hai vợ chồng cùng hóa bên nhau. Cảm động trước mối tình thủy chung ấy, trời đất cho hai người biến thành đá chồng đá vợ, ngàn năm bên nhau, mãi mãi chẳng rời.

Chuyện về đôi vợ chồng hóa đá dẫu chỉ là huyền thoại, nhưng tình yêu của họ lại được khắc ghi giữa đất trời bằng đôi hòn Trống- Mái hiển hiện nơi này. Con đường dẫn lên hòn Trống Mái có vẻ đẹp thơ mộng, xanh mướt cỏ cây hoa lá.

Dầu dãi nắng mưa đã bao đời, ngày hôm nay, đá vợ đá chồng vẫn giữ vẻ đẹp nguyên sơ độc đáo. Di tích Hòn Trống Mái gồm ba hòn đá hình thù kỳ lạ. Hòn lớn nằm bằng phẳng phía dưới như chiếc bệ đỡ vững chãi. Phía trên là hai hòn đá nhỏ hơn, mang hình hài giống đôi chim một trống một mái đứng bên nhau, tuy rất gần, nhưng chẳng bao giờ chạm  nhau. Cũng bởi chuyện tình ngàn năm thổi hồn cho đá, nên hòn Trống Mái từ lâu đã đi vào văn chương, trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho nhiều tao nhân mặc khách. Những áng thơ lãng mạn ra đời, tô điểm thêm vẻ thơ mộng cho di tích.

Hình thù đặc biệt cùng huyền thoại tình yêu đã phủ lên Hòn Trống Mái vẻ đẹp huyền bí, gọi mời du khách muôn phương đến với nơi này. Từ năm 1962, Bộ văn hóa đã công nhận Hòn Trống Mái là di tích - danh thắng cấp quốc gia, nằm trong quần thể di tích lịch sử văn hóa - danh thắng núi Trường Lệ. Điều đó càng cho thấy vai trò quan trọng của di tích này trên  bản đồ du lịch Sầm Sơn. Ai đến thành phố biển cũng đều ghé thăm hòn Trống Mái, để cảm nhận vẻ đẹp thiên nhiên và chiêm nghiệm về tình yêu son sắt, thủy chung.

Cùng với hòn Trống Mái, Sầm Sơn còn có một quần thể di tích, danh thắng đa dạng và độc đáo với hàng chục đền, chùa, miếu mạo, công trình lịch sử mang đậm dấu ấn thời gian.

Đền Độc Cước là một trong những di tích tâm linh tiêu biểu nhất của Sầm Sơn. Đền nằm trên hòn Cổ Giải, đầu dãy núi Trường Lệ, thờ thần Độc Cước - vị thần linh thiêng trong tín ngưỡng của người dân vùng biển - người đã xẻ đôi thân mình, một nửa đứng trong đất liền bảo vệ xóm làng, một nửa ra khơi xua bầy quỷ dữ, bảo vệ bình yên cho cuộc sống của vạn chài.  Suốt hàng trăm năm lịch sử, đền Độc Cước trở thành địa điểm mà những ngư dân xứ biển tìm về cầu nguyện, mong được độ trì cho cuộc sống ấm no, hạnh phúc, cho những chuyến ra khơi an lành, sóng yên biển lặng, thuyền về tôm cá đầy khoang.

Nằm trên đỉnh hòn Đầu Voi, ở phía Tây Nam dãy Trường Lệ, đền Cô Tiên là một trong những công trình kiến trúc tiêu biểu cho tín ngưỡng thờ Mẫu của người xứ Thanh. Đền được xây dựng vào thời Lý theo kiểu kiến trúc cổ, gồm 3 lớp: Tiền Đường, Trung Đường và Hậu Cung. Tương truyền, đền thờ một phụ nữ tài giỏi, nhân hậu của vùng biển Sầm Sơn - người có công tìm ra các phương thuốc quý để độ giúp dân nghèo. Trải qua nhiều thế kỷ với biết bao đổi dời thế sự, đền nhiều lần hư hỏng, rồi được trùng tu tôn tạo để có diện mạo như ngày hôm nay.

Là mảnh đất anh hùng, quật khởi trong đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, Sầm Sơn vinh dự được đón Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm. Đã gần 60 năm trôi qua kể từ ngày Bác tới nơi này, nhưng cho đến hôm nay, dấu chân Người dường như vẫn còn hằn in trên cát mịn Sầm Sơn, lời dạy của Người mãi vọng vang trong tâm khảm của người dân xứ biển. Ngày 19 tháng 4 năm 2017, Sầm Sơn chính thức trở thành thành phố trực thuộc tỉnh Thanh Hóa. Đây là dấu  mốc quan trọng, tạo đà để Sầm Sơn tiếp tục vươn mình trở thành một đô thị du lịch năng động và phát triển.

Ngoài Sầm Sơn với lịch sử phát triển hàng trăm năm, xứ Thanh còn  có nhiều bãi biển đẹp, đang chuyển mình, trở thành những điểm du lịch mới đầy hấp dẫn.

Hải Tiến là bãi biển nằm trải dài trên địa phận xã Hoằng Hải, Hoằng Tiến, Hoằng Thanh và Hoằng Trường, thuộc huyện Hoằng Hóa. Với chiều dài khoảng 2 km, bãi biển Hải Tiến làm say lòng du khách bởi bờ cát mịn và sóng vỗ êm dịu, hiền hòa.

Khoảng chục  năm về trước, biển Hải Tiến vẫn là vùng đất hoang sơ, với vẻ đẹp giản dị và mộc mạc. Thế nhưng, sau 10 năm, Hải Tiến đã thay da đổi thịt. Nhiều công trình du lịch quy mô, bề thế được xây dựng, với  không gian thoáng đãng, gần gũi với thiên nhiên. Khi đến với Hải Tiến, du khách có thể được trải nghiệm nhiều hoạt động thú vị, như: Nghỉ dưỡng sinh thái, tắm biển, tham quan, du lịch văn hóa và vui chơi giải trí. Ngoài ra, biển Hải Tiến còn nằm ở vị trí trung tâm  với nhiều công trình lịch sử xung quanh, tạo nên một không gian tâm linh mang đậm sắc màu văn hóa. Với sự phát triển nhanh chóng, Hải Tiến đang khẳng định vị thế của một vùng du lịch mới nổi, đầy tiềm năng của xứ Thanh trong tương lai. 

Từ Hải Tiến, đi vài chục km sẽ tới Hải Hòa. Bãi biển Hải Hòa nằm chủ yếu trên địa phận hai thôn Đông Hải và Giang Sơn, thuộc xã Hải Hòa, thị xã Nghi Sơn. Đường bờ biển nơi này chạy dài gần 20 km, mang vẻ đẹp hoang sơ, có bãi tắm rộng và bằng phẳng. Đi dọc triền sóng, có thể nhìn ra Biển Đông lộng gió. Điểm thú vị nhất khi đến với Hải Hòa, là vào mỗi sáng, bãi biển lại rộn ràng với hoạt động đánh bắt hải sản của bà con ngư dân.

Kéo lưới là nghề truyền thống của người dân Hải Hòa. Vào mùa cá, hoạt động đánh bắt có thể diễn ra từ 1-2 h sáng, và kéo dài đến hết ngày. Lưới của ngư dân được thả cách bờ chỉ khoảng 300 m. Do đó, hải sản đánh bắt được vô cùng tươi ngon, bổ dưỡng.

Hiện nay, trên bãi biển Hải Hòa, cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch đang được xây dựng. Nhiều khách sạn, nhà nghỉ quy mô là những nơi lưu trú ổn định cho du khách. Sự ra đời của các công trình này đang dần làm thay đổi bộ mặt khu du lịch; thu hút du khách đến với biển Hải Hòa ngày càng đông.

Cách Hải Hòa chỉ vài chục km là Bãi Đông, một trong những bãi biển đẹp và hoang sơ nhất của thị xã Nghi Sơn. Bãi Đông thuộc xã đảo Nghi Sơn, gần như tách biệt với đất liền. Bờ biển nơi này mang vẻ đẹp đặc trưng, cát vàng hòa cùng sắc  biển trong xanh. Ven bờ có nhiều ghềnh đá nhấp nhô tạo nên cảnh quan độc đáo. Ngay trên những ghềnh đá này, nhiều khu lưu trú hiện đại được xây dựng, với thiết kế gần gũi với thiên nhiên. 

Từ Nghi Sơn ngược về Quảng Xương, du khách sẽ được chiêm ngưỡng không gian thoáng đãng của biển Tiên Trang. Đây vốn là vùng bãi ngang,  có đường bờ biển dài, thoai thoải, thuận tiện cho hoạt động khai thác du lịch. Với vị trí tiếp giáp với thành phố Thanh Hóa, hạ tầng giao thông thuận tiện, bãi biển Tiên Trang được xem là một trong những viên ngọc mới nổi của du lịch biển xứ Thanh.

Lễ hội là đặc sản của biển xứ Thanh. Mùa xuân, từ tháng  giêng, tháng 2 đến tháng 3 âm lịch,  biển xứ Thanh luôn tưng bừng trong không khí lễ hội. Nhiều lễ hội quy mô lớn được tổ chức, thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương.  Hàng ngàn thiện nam tín nữ xa gần nô nức về dự lễ, để cùng tưởng nhớ công ơn độ trì, che chở của các bậc thần nhân dành cho cư dân vùng biển.

Bước sang tháng tư dương lịch, khởi đầu mùa du lịch, các lễ hội văn hóa hiện đại lần lượt được tổ chức, trở thành  một nét văn hóa độc đáo, mới lạ của biển xứ Thanh. Trong các dịp lễ hội này, nhiều hoạt động, sự kiện văn hóa đồng loạt được diễn ra; đem đến cho khán giả những màn biểu diễn nghệ thuật hoành tráng, những hoạt động giải trí náo nhiệt... Các lễ hội đang trở thành sản phẩm du lịch ý nghĩa, góp phần quảng bá hình ảnh của các khu du lịch biển  đến với du khách gần xa.

Biển xứ Thanh, với vẻ đẹp và nguồn cảm hứng bất tận, đã đi vào thi ca nhạc họa, làm say lòng du khách đến với nơi này. Ngày hôm nay, biển đang chuyển mình, cất lên khúc hoan ca ngày mới. Sức vươn của du lịch biển đang góp phần không nhỏ trong công cuộc xây dựng quê hương xứ Thanh ngày càng phát triển, đẹp giàu./.

An Thư/Phim tài liệu ngày 14.4

Trình bày: Minh Hương